Wykład dr hab. Marty A. Flisykowskiej | Spekulatywna czasoprzestrzeń – śladami odłamków kultury z przyszłości i przeszłości

Wykład dr hab. Marty A. Flisykowskiej | Spekulatywna czasoprzestrzeń – śladami odłamków kultury z przyszłości i przeszłości

Data: 12/08

Wydział: Wzornictwo

Wykład dr hab. Marty A. Flisykowskiej | Spekulatywna czasoprzestrzeń – śladami odłamków kultury z przyszłości i przeszłości

Termin: 12.08.2025 r. (wtorek), godz. 17:00
Miejsce: Galeria Sztuki Wozownia, ul. Rabiańska 20 / wejście od ul. Ducha św. 6, Toruń 
Wstęp wolny

Zapraszamy na spotkanie łączące autorskie oprowadzanie po sekcji Culture Debris, prezentowanej w ramach wystawy UFO w Galerii Wozownia, oraz krótki wykład wprowadzający w tematykę design fiction i projektowania spekulatywnego. Zastanowimy się wspólnie:
– Po co nam science fiction?
– Jaką rolę może odgrywać fikcja projektowa w sztuce i refleksji nad współczesnością?

Fantastyka naukowa, zmaterializowana w postaci projektów artystycznych i artefaktów, staje się tutaj narzędziem do odbywania podróży w czasie i ćwiczeniem wyobraźni. To sposób na poszerzanie perspektyw, testowanie alternatywnych punktów widzenia i zadawanie ważnych pytań o teraźniejszość – poprzez przeszłość i przyszłość. Artystka opowie o tym na przykładzie prezentowanych projektów:

Fossibilities – skamieliny przyszłości
Co zostanie po nas, gdy znikniemy?
To podróż, która zaczyna się w prehistorycznych hiszpańskich jaskiniach, prowadzi przez dystopijne artefakty z przyszłości w erze post-antropocenu i kończy się pytaniami o wartości i tożsamość.
Towarzyszy jej instalacja „Bliskie spotkania”.

New Mexico i Bestiopía
A co jeśli przeszłość, którą znamy, to tylko jedna z wielu wersji?
Te projekty to podróż w przeszłość: odwiedzimy starożytny Meksyk, ale też przyjrzymy się słowiańskim demonom i bestiom – widzianym z nowej, spekulatywnej perspektywy.

Nie zabraknie również wątków związanych ze współczesnymi technologiami, sztuczną inteligencją i aktualnymi wyzwaniami społecznymi.

Prof ASP dr hab. Marta Aleksandra Flisykowska – Artystka, badacza, wykładowczyni na gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Specjalizuje się w designie spekulatywnym i design fiction. Jej interdyscyplinarna praktyka łączy sztukę, technologię i refleksję humanistyczną, integrując kontekst kulturowy, obserwacje etnograficzne i kulturę materialną w budowaniu spekulatywnych narracji w praktykach artystycznych i badawczych. Jej prace były prezentowane na międzynarodowych wydarzeniach,  m.in reprezentowała Polskę  podczas Gwangju Design Biennale (Korea Południowa), ponadto Athens Digital Arts Festival (Grecja) oraz EXPO 2020 w Dubaju. Współpracowała z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), a także odbyła rezydencje i staże m.in. w KHI – Max Planck Institute (Florencja), na UNAM w Meksyku. Była stypendystką Goethe-Institut, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Obecnie realizuje drugi doktorat na Politechnice w Walencji, gdzie bada przyszłość jako zjawisko osadzone w czasoprzestrzeni kulturowej.

www.flisykowska.com
IG: futu marta


O wystawie UFO: 

Czy UFO już odleciało z wyobraźni zbiorowej, zostawiając po sobie jedynie ślad w popkulturze lat 90.? A może nadal orbituje wśród naszych lęków, marzeń i pytań o sens istnienia?

Wystawa UFO W WOZOWNI to letnia eksploracja estetyk science fiction, opowieści o NOL-ach i kontaktach trzeciego stopnia, przełożonych na język współczesnej sztuki. Dziesięcioro artystów i artystek, korzystając z różnych mediów – od linorytu i serigrafii, przez rzeźbę i ceramikę, po obiekty, instalacje i druk cyfrowy – bada, jak dzisiaj mówi się o „obcych”, czym są współczesne mitologie technologiczne i jakie znaczenie mają narracje o życiu pozaziemskim w erze postprawdy i kryzysu wiary.

Wśród prezentowanych prac znajdziemy linoryty Aleksandry Białeckiej, przywołujące klasyczne sceny porwań bydła przez kosmitów w pejzażach rodem z amerykańskiego południa; rzeźby Kacpra Kapiwąsa, przedstawiające statki-katedry dryfujące przez kosmos; „prekolumbijskie artefakty” z Nieznanego Panteonu – płaskorzeźby Agnieszki Filipek, a także sitodruki Andrzeja Kilianowskiego, które zabierają nas w podróż do PRL-u widzianego przez pryzmat ufologicznych fantazji. Henryk Chamski podejmuje temat kolektywnej świadomości i asymilacji w duchu estetyki Borga (Star Trek), a Karolina Tutaj tworzy instalacyjną księgę teorii spiskowych, balansując na granicy nauki i dowcipu. Grzegorz Teszbir przetwarza figurki z dzieciństwa w „action figures z kosmosu”, Jakub Różalski reinterpretuje malarstwo realistyczne w alternatywnym świecie, łączącym polską tradycję z fantastyką, Hubert Czerepok inspiruje się wydarzeniami w Emilcinie z 1978 roku, a prace Marty Flisykowskiej – kosmiczne bóstwa – hybrydy znane z folkloru, zostały przefiltrowane przez wyobraźnię science fiction.

„Ludzie odczuwają silną potrzebę odnalezienia czegoś pozaziemskiego, niezależnie od tego, czy to Jezus, czy też inna istota” – pisała Marta Grzywacz w Gazecie Wyborczej, analizując kulturowe znaczenie UFO i jego trwałą obecność w naszej zbiorowej świadomości. Barry Beyerstein, psycholog z Simon Fraser University w Kolumbii Brytyjskiej, podkreślał, że narracje o obcych bywają próbą wypełnienia duchowych i tożsamościowych luk, które dawniej wypełniała religia.

Letnia ekspozycja w Wozowni, zgodnie z naszą tradycją, czerpie z kultury popularnej – ale nie zatrzymuje się na powierzchni. UFO W WOZOWNI to wystawa, która pyta, jak opowiadamy sobie o tym, co „nie z tego świata” – i dlaczego tak bardzo tego potrzebujemy. A przede wszystkim: czy obraz UFO, jaki tworzymy w kulturze popularnej, nie mówi więcej o nas samych – ludziach – niż o istotach obcych?