Finisaż i oprowadzanie po wystawie: 26.03.2025, godz. 16.00-18.00
Mała Aula, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Wielka Zbrojownia, Targ Węglowy 6, 80-836 Gdańsk

Oprowadzania współtworzyć będą:

Rodzina prof. Adama Harasa: st. wykł. Akademii Muzycznej: Halina Cichoń-Haras, aktorka Laura Haras i muzyk Borys Haras-Cejrowski.

Narracje otworzy prof. ASP dr hab. Małgorzata Jankowska reprezentująca Zakład Historii i Teorii Sztuki ASP w Gdańsku, prof. UG dr hab. Magdalena Howorus-Czajka z Instytutu Badań nad Kulturą Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Wojciech Zamiara z Wydziału Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku, prof. ASP dr hab. Marta Branicka i prof. Andrzej Pniewski – z Architektury Przestrzeni Kulturowych, dr Dorota Grubba-Thiede – współkuratorka wystawy oraz Osoby uczestniczące.

Wystawa twórczości prof. Adama Harasa (1940-2018) osobowości współczesnej sztuki, wieloletniego wykładowcy Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych / Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku (od roku 1968), przypomina o wybranych progresywnych aspektach jego dokonań. Ekspozycja jest włączona w cykl “Kultura Pamięci” oraz obchody związane z jubileuszem 80. lecia powstania gdańskiej uczelni artystycznej.

__

Adam Haras debiutował wystawienniczo w 1967 roku w Sztokholmie, w 1973 współtworzył m.in. Biennale Młodych w Paryżu i ART 4 w Bazylei. W 1975 w Danii artysta eksponował różnorodne formy przestrzenne w ramach wystawy indywidualnej zorganizowanej w Arthus w Skandelborgu. W kolejnych  dekadach brał udział w blisko stu ekspozycjach zbiorowych bądź indywidualnych. We wczesnych realizacjach od lat 60. XX wieku wyczuwalny jest rezonans z nowym realizmem i wolną figuracją, od lat 70. m.in.: z wizualizmem, sztuką kinetyczną, systemową, postkonceptualną, cyfrową, niekiedy też z body artem. Część prac ma znamiona antycypacji wirtualności i posthumanizmu (np. cykl Biogramy). Adam Haras już w 1980 roku należał do grona artystów czyniących starania o powołanie Pracowni Intermedialnej, tworząc jej program wraz z Romanem Usarewiczem, Witosławem Czerwonką i Leszkiem Brogowskim[1].W latach 1978-1981 wraz z Jerzym Ostrogórskim i Witosławem Czerwonką artysta współtworzył foto-medialne, niezależne galerie AUT w Gdańsku oraz OUT w Sopocie. Prof. Adam Haras był również kolekcjonerem kultury, który pod opieką osób najbliższych pozostawił nie tylko jego imponujący, niezwykle oryginalny dorobek twórczy, ale i autorską, przez lata budowaną „kolekcję kultury materialnej i duchowej minionych pokoleń”. W oparciu o te zbiory zamierzał utworzyć prywatne muzeum. Jego dorobek i kolekcja znajdują się w zbiorach rodziny.  Gromadził ją z zamiarem utworzenia w przyszłości w oparciu o te zbiory, prywatnego muzeum.

W 2018 roku profesor uczestniczył w organizacji imponującej, wysyconej wieloma cyklami prac wystawy indywidualnej w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie, tytułem „Adam Haras. Od palety do  zapisu cyfrowego”, nawiązując do tekstu autorstwa Zofii Watrak [2]. Ekspozycja była silnie rezonującym wydarzeniem artystycznym i niestety ostatnią wystawą wspieraną przez profesora, który zmarł 18 XII 2018.

Wystawa Adam Haras  –  ośmiokrotny obrót kwadratu – permutacje kontynuuje cykl otwartych, interdyscyplinarnych badań nad twórczością tego progresywnego artysty oraz pedagoga.

Tytuł najnowszej wystawy wskazuje na laboratoryjny i anamorficzny pierwiastek w sztuce Adama Harasa, który od przełomu lat 60. i 70. tworzył obok malarskich kompozycji, wyraziste, barwne formy przestrzenne, jakby łączące doświadczenia unistycznych rzeźb, konceptualizmu ze strategiami permutacyjności, a jego poetyka jest nawiązaniem do swoiście archetypowej, fascynującej delikatnością, białej formy z 1979 roku pt. Ośmiokrotny obrót kwadratu, przypominającej odwrócone ku niebu, gotyckie sklepienie, pokryte układem cieniutkich czarnych linii. Poprzedzały ją cykle form otwartych, łączących łuk, diagonale i kąty proste m.in. Srebrna 1 (1970), permutacyjne kompozycje: BIOS II (1976), Góry – mutacja śnieżna (1978), Źródła (1979), czy Portrety anamorficzne (1976), w których eksperymentalnym przekształceniom Adam Haras poddawał własny wizerunek.

dr Dorota Grubba-Thiede

Organizator: Zakład Historii i Teorii Sztuki Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Kuratorki: dr Dorota Grubba-Thiede, Laura Haras
Współpraca: prof. ASP dr hab. Małgorzata Jankowska, st. wykł. AMUZ w Gdańsku: Halina Cichoń-Haras, Borys Haras – Cejrowski
Aranżacja wystawy i współpraca: prof. ASP dr hab. Marta Branicka

Fotografia na plakacie i zaproszeniu: Adam Haras, Niebieska III / Forma błękitna, 1972, Kolekcja Muzeum Narodowe w Gdańsku, fot. Adam Haras, dzięki uprzejmości Rodziny Artysty i Muzeum Narodowego w Gdańsku.
Projekty graficzne: Rafał Fedusio
Fotografia w przestrzeni wystawy: Adam Haras przy swojej rzeźbie Forma brązowa, 1972, Fot. dzięki uprzejmości Rodziny Artysty
Fotografie: Archiwum Rodziny Adama Harasa, prof. Katarzyna Radecka, prof. Grzegorz Radecki

[1] Witosław Czerwonka, Nieistniejąca – Istniejąca Pracownia Intermedialna (od prehistorii po dzień dzisiejszy)/ The Non-existent/ Existent Intermedia Studio (from its prehistory to the present day), w: Katedra Intermediów Wydział Rzeźby ASP w Gdańsku / Departament of Intermedia Faculty of Sculpture AFA Gdańsk, pr. zb., red. Bogna Burska, Anna Włodarska, Gdańsk 2012, s. 14-22.

[2] Zofia Watrak, w: Adam Haras. Od palety do zapisu cyfrowego, kat. wyst., tekst Zofia Watrak, tłum. Marcin Turski, red. Adam Haras, Grzegorz Radecki, współpr.: Przemysław Chodań, aranżacja Adam Haras, Jarosław Bauć Państwowa Galeria Sztuki, Sopot 2018, s.5-8. Por. m.in. Adam Haras, w: Metafora i rzeczywistość / Metaphor and Reality (…) , kurator i red. Roman Gajewski, ASP Gdańsk 2015,  s.32-33.