Monografia o prof. Stanisławie Radwańskim – spotkanie
Data: 26/01
Monografia o prof. Stanisławie Radwańskim – spotkanie
Mapraszamy na spotkanie pierwsze z cyklu promocji monografii „Professor STANISŁAW RADWAŃSKI – In Attendance – Unexcused / Obecny Nieusprawiedliwiony" (wydanej w grudniu 2023 przez Wydział Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku w ramach programu ministerialnego "Doskonała_Nauka 2023").
termin: 26.01.2024, godz. 16.00
miejsce: PATIO Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Spotkanie pierwsze wokół twórczości i pedagogiki wybitnego Artysty – prof. Stanisława Radwańskiego na PATIO Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku poprowadzą: prof. ASP dr hab. Marta Branicka, prof. ASP dr hab. Sylwia Jakubowska-Szycik i prof. Tomasz Skórka – jego dyplomanci oraz dr Dorota Grubba-Thiede – współredaktorka monografii.
Program:
g. 16.00 – 17.30
prof. ASP dr hab. Marta Branicka "'Będziemy grać w szachy' – czasoprzestrzeń studiów w Pracowni Rzeźby Profesora Stanisława Radwańskiego" – w rozmowie z prof. ASP dr hab. Sylwią Jakubowską-Szycik,
prof. Tomasz Skórka "- Nie pamiętam pierwszego dnia w Pracowni...",
dr Dorota Grubba-Thiede "Metafiguracje Prof. Stanisława Radwańskiego w odniesieniu do międzynarodowych prądów nowofiguratywnych i nowofalowych"
Dyskusje
Wydział Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku zaprasza wszystkie osoby zainteresowane na promocję monografii profesora Stanisława Radwańskiego, wybitnego współczesnego artysty i wieloletniego rektora oraz ponad cztery dekady wykładowcy rzeźby gdańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych / Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, osobowości międzynarodowego nurtu nowej figuracji, debiutującego na przełomie lat 60. i 70. XX w. Stanisław Radwański współtworzył plejadę legendarnych wystaw, m.in. "CDN" – pod mostem Poniatowskiego w Warszawie [por. CDN, Prezentacje Sztuki Młodych pod Mostem Poniatowskiego, kuratorzy: Jacek Drabik, Zdzisław Sosnowski, Jan Stanisław Wojciechowski, Warszawa 1977].
Wydanie monografii „ „Professor STANISŁAW RADWAŃSKI – In Attendance – Unexcused / Obecny Nieusprawiedliwiony" poprzedziły wydarzenia inicjowane przez Kuratora – prof. Mariusza Białeckiego wspierane przez prof. Krzysztofa Polkowskiego Rektora ASP w Gdańsku, prof. Małgorzatę Wiśniewską, prof. Tomasza Skórkę, prof. Dariusza Sitka, prof. Roberta Kaję – Dziekana Wydziału Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku, prof. Adrianę Majdzińską Prodziekan Wydziału Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku/ Bydgoskie Centrum Sztuki im. Stanisława Horno-Popławskiego i wiele innych Osób oraz Instytucji posiadających w kolekcjach rzeźby prof. Stanisława Radwańskiego. Podmiotowo ujęty Artysta wspierał prace zespołu, w tym projekt graficzny, które opracowały: prof. Małgorzata Wiśniewska i Julia Marchlewska.
Teksty: prof. dr hab. Mariusz Białecki Wydział Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku, Rafał Radwański, prof. Jacek Jagielski Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, prof. Jan Tutaj Wydział Rzeźby ASP w Krakowie, dr Dorota Grubba-Thiede ZHiTS ASP w Gdańsku
Tłumaczenia: Katarzyna Podpora [teksty] i Julia Marchlewska [podpisy].
Zdjęcia: Fototeka prof. Stanisława Radwańskiego oraz: prof. Jacek Zdybel, Lech Zdrojewski, Mirosław Araszewski, dr hab. Małgorzata Wiśniewska, dr hab. Jarosław Bogucki, dr Stanisław Kośmiński, prof. Jan Szczypka i Inn.;
Recenzenci naukowi: prof. ASP dr hab. Bogna Łakomska Zakład Historii i Teorii Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku; prof. UG dr hab. Magdalena Howorus-Czajka Instytut Badań nad Kulturą Uniwersytetu Gdańskiego; prof. ASP dr hab. Maciej Aleksandrowicz Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie//
Specjalne podziękowania dla:
Rektora Akademii Sztuk Pięknych prof. ASP dr hab. Krzysztofa Polkowskiego za wsparcie finansowe.
Dziekana Wydziału Rzeźby i Intermediów ASP Gdańsk prof. Roberta Kaji za wsparcie finansowe.
Prof. ASP dr hab. Dariusza Sitka za wieloletnie koordynowanie projektu badawczego pt. „Projekt oraz druk monografii poświęconej twórczości prof. Stanisława Radwańskiego z okazji 55 lecia pracy twórczej oraz jubileuszu 80 tych urodzin”
Podziękowania zechcą przyjąć także Panie: Anna Kościelska, Marta Chełmińska i Agnieszka Nawrot z ASP w Gdańsku za wsparcie w opracowaniach wniosku ministerialnego/
Historyczka sztuki Dorota Grubba-Thiede pisała m.in.:
"Podmiotem przemyśleń jest prof. Stanisław Radwański, wybitny współczesny artysta, od lat 60. XX w. sytuujący swoją twórczość w relacji do świata, i gotowości do przechodzenia w kolejne etapy. Uważnie obserwuje zmieniającą się rzeczywistość, pogłębia wiedzę o jego wieloaspektowych historiach, zarazem wnosi w przestrzeń globu własną, wcześniej nie istniejącą konstrukcję – de facto ją wzbogacając1. Jest uznanym w obiegu międzynarodowym twórcą oryginalnych propozycji formalnych, wirtuozem współczesnej rzeźby, wprowadzającym do ikonosfery jemu tylko właściwe czyste formy, np. motywy poklatkowości i spotęgowania semantyczno-wyrazowe [jak w Portrecie Taty], nadrealność wariacyjnych kompozycji [np. Muza, czy Kroczący], i inne wrażliwe interpretacje podejmowanych problemów, poszerzające fenomen nurtu nowej figuracji, nowej fali, postmodernizmu, wreszcie sztuki obu dekad XXI w. w otwartej przestrzeni miast2.
Pierwiastek nadrealności dyskretnie uobecniający się w oeuvre gdańskiego artysty, sprowokował przewiązanie myśli z tekstem Mieke Bal- pt. Antropometamorfoza: rozwidlające się ścieżki i kryształy filozofii czasowości Louise Bourgeois, która czerpie inspiracje z opowiadania Jorge Luisa Borgesa3.
Intymną, jakby szeptem wypowiadaną narracją, która „relacjonuje” kondycję cielesności rozedrganej, jest Portret Taty z 1986 – unikatowy w rzeźbie współczesnej, introwertyczny portret, w którym jak dyskretne echo – zdwojone zostały spoglądające z niepokojem oczy. Praca oddziałuje jak emanacja szlachetnej osobowości, a zarazem splątania psychologicznego wynikająca z granicznych wewnętrznych doświadczeń portretowanego. Artysta wspomina iż jego ojciec był silnym i charyzmatycznym człowiekiem, następnie przyszedł na niego czas nawracających chorób i pobytów w szpitalu, i ten niepokój zanotował w jego niemal renesansowych rysach twarzy. Przez podwojenie układu oczu Stanisław Radwański wypracował oryginalny symbol wahania wewnętrznego i niepewności, jakby przypominając o awangardowej Madonnie Tytusa Czyżewskiego z 1920 r., w którym naddana dłoń potęgowała siłę błogosławieństwa. Mimo zerwania z realnością portretu w najmniejszym stopniu nie doświadczamy zjawiska mutacji. Nieświadomym kontekstem pozostaje poruszający esej Susan Sontag Illness as Metaphor4.W dokonaniach polskiego artysty intryguje wrażliwość na obecność X Muzy – filmu i fotografii, w tym poklatkowych zdjęć faz ruchu Eadwearda Muybridge’a (1830-1903), rozwijanych od lat 70. XIX w.
Intymno-intersubiektywnym, zarazem nadrealnym symbolem kobiecości pozostaje Muza – z 1974 r. XX w. słynna rzeźba Stanisława Radwańskiego. Niedosłownie nawiązująca do rzeźby Grecji hellenistycznej, stała się wizyjnym popiersiem anamorficznym, interpretacją okrytej tkaniną młodej kobiety. Forma prowokuje do spotkania z twarzą postaci, do pochylenia, jednak kontakt wzrokowy nie jest możliwy, tkanina osłania pustkę. Rzeźba przy całym pięknie, oddziałuje jak esencja kobiecej melancholii, przypominając o badaniach Julii Kristevy zebranych w książce Czarne słońce5. Jest skrótem, metaforą otwartą, na interpretacje, np. dostrzeżenie społeczno-kulturowych uwarunkowań okrywania ciała kobiecego.
W Portrecie Taty oraz w Muzie czytelne wydają się analogie do postsurrealistycznej strategii artystycznej disruption. W międzynarodowych kręgach artystycznych – w interpretacjach figur stosowano: m.in. fragmentację, dublowanie oraz zakłócenie spójności formy. W sztuce polskiej strategię disruption wydawała się intuicyjnie zapowiadać Alina Szapocznikow, tworząc od lat 50. magmowe, sugestywne, psychomorficzne figury, takie m.in. jak: Małża, Róża, Belissima, Maria Magdalena i inn. Szapocznikow mówiła o rozedrganiu, w notatkach pisała wręcz: Znam dobrze swój organizm (resistance), który już podołał tyle nieuwierzytelnionych trudności”6.
Odległym echem Muzy S. Radwańskiego wydaje się wizja Kay Sage-Tanguy pt. Ja na przecięciu trzech miast (1944), czy obrazy René Magritte’a 7.
W sztuce Stanisława Radwańskiego szczególnie pozostają wirtuozeryjne warianty metafor, które od najmłodszych lat buduje, także dzięki naturalnemu zainteresowaniu życiem społecznym ludzi, by wzmiankować niezwykły w formie i barwie Portret Władimira Majakowskiego (1968), geniusza poezji i zarazem ikony czasu rewolucji w Rosji – w obszarze sztuki i przemian systemowych. Stanisław Radwański ujął pisarza-aktywistę z „atrybutami mieszczucha” – czyli w kapeluszu i muszce, całą formę pokrywając monochromią wyszukanych błękitów – dematerializującą fizyczność – wskazując na głowę przepełnioną poezją. Rezonansem może być tomik Obłok w spodniach (1915) Majakowskiego – ważny wcześniej dla Katarzyny Kobro, jak i wizyjny, genialny w odniesieniach do matematyki wyższej Pomnik III Międzynarodówki (1920) Władimira Tatlina, którego kinetyczna, ażurowa budowa miała też współpracować z niebem. Artysta wspomina iż otrzymał temat teoretycznego dyplomu – o awangardowej sztuce w Rosji doby rewolucji i tuż po niej. Początkowo się buntował, ale szybko uznał, że problematyka jest mu bliska, wypełniona wspaniałymi artystami, „którzy później się rozdrobnili, poznikali”8. W swoim atelier przy ulicy Mariackiej w Gdańsku Stanisław Radwański eksponuje Majakowskiego na archaicznym kawalecie – (uratowanym z dawnego asortymentu wzniesionej w 1909 r. Politechniki Gdańskiej), w którym korby i przypominające zminiaturyzowaną wieżę Eiffela elementy konstrukcji wydają się dopełnieniem tego brawurowego portretu9.
Sięganie po kolor w rzeźbie w drugiej połowie lat 60. nadal było odważnym i nieczęstym aktem, pojawiającym się wcześniej np. od lat 60. u Armana i innych osobowości kręgu nouveau realisme, w sztuce Marii Pinińskiej-Bereś, Aliny Szapocznikow i Wandy Czełkowskiej od lat 50., czy od 1967 w figuracjach wrocławskiego artysty Andrzeja Wojciechowskiego. Intuicyjnym gestem odrealnienia portretu Majakowskiego przez wyszukane błękity, Stanisław Radwański – wtedy młody absolwent gdańskiej PWSSP – przywołał też rozwijane od najmłodszych lat własne doświadczenia malarskie – potrzebę pracy z sublimującym światem barw oraz pierwotną wolę studiowania malarstwa.
Mieke Bal pisała o dziełach, które załamują czas i przestrzeń DOTYKAJĄC BEZPOŚREDNIO KWESTII CHRONOTOPII. Podkreślała „Uprzedniość jest także tłem rzeźby, rzutowanej przez pryzmat biograficznych i psychoanalitycznych uwarunkowań” 10.
Stanisław Radwański, Obecny nieusprawiedliwiony – przejdź na stronę archiwalną
Wydarzenie na fb – przejdź na stronę
Wydarzenia ena Patio ASP – przejdź do strony
Monografia została wydana dzięki dofinansowaniu ze środków budżetu państwa przyznanego przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach programu ,,Doskonała Nauka II” 2023 [nr MONOG/SP/0086/2023/01] The monograph was published thanks to funding from the state budget by the Minister of Education and Science as part of the ’’Excellent Science II” 2023 program [MONOG/SP/0086/2023/01]
Monografia powstała dzięki projektowi badawczemu pt. „Projekt oraz druk monografii poświęconej twórczości prof. Stanisława Radwańskiego z okazji 55 lecia pracy twórczej oraz jubileuszu 80 tych urodzin”, oznaczonego numerem 58/WRI/ BN/2021