Z recenzji pracy dyplomowej – dr Anna Waligórska:

Nie jest łatwo określić w jednym zdaniu co stanowi główny temat pracy dyplomowej Eleny Vertikovej. Całość osnuta jest wokół pojęcia czasu i to na nim autorka buduje narrację. Archetypiczne idee i motywy, na których opiera swoje artystyczne uniwersum, tworzą intymną i poruszającą opowieść opartą na przeciwieństwach: wody i jej braku oraz światła i ciemności. Wielość wątków otwiera różnorodne tropy interpretacyjne.
(…) Etymologiczna analiza słów kluczowych dla artystki umożliwia badanie struktury prac oraz sposób, w jaki znaczenie słowa wpływa na znaczenie dzieła. Pojęcia zaczerpnięte z literatury, filozofii i fizyki autorka aplikuje do sztuki, aby na ich kanwie tkać swoją opowieść o czasie i jego obecności w budowie i treści dzieła.
(…) Motywy ważne dla twórczości Vertikovej, z którymi artystka pracuje od lat – światło i woda – odnalazły w obszarze zbiornika idealną ekspozycję, by wybrzmieć w całej mocy swoich znaczeń.
(…) opozycją, która ujawnia się w instalacji dźwiękowej p.t. „Under certain circumstances/w pewnych okolicznościach” jest skala: makro – globalna i mikro – osobista. Praca, która odnosi się do poszukiwania wody na Marsie składa się z wypowiedzi przypadkowych ludzi. Pośród nich słyszymy cichy głos artystki, która bezskutecznie próbuje nawiązać kontakt z najbliższymi, będącymi dla niej wodą – źródłem życia. (…)
Poszukiwaniom wody na Marsie towarzyszy medialny rozgłos, kiedy na Ziemi w wielu miejscach nadal istnieje problem z dostępem do tego życiodajnego płynu. Dbanie o obecność wody należy głównie do obowiązków kobiet. To one są jej strażniczkami. Opowiada o tym wideo performans, podczas którego artystka przelewa wodę do dwóch oddalonych od siebie wiader. Nosząc wodę porusza się po okręgu, podkreślając tym samym cykliczność i powtarzalność rytuału, będącego jednocześnie czynnością niezbędną do życia. Wideo puszczone jest w pętli, co unaocznia model czasu sacrum, opartego na kole. Pojawia się tu także czas linearny. Pełne wiadro, z którym artystka rozpoczyna wędrówkę pustoszeje, woda wylewa się na zewnątrz tworząc wizualny znak – mokrą, ciemniejącą ścieżkę wyznaczającą drogę przejścia. Ostatni etap przelewania wody ujawnia jej brak – artystka przynosi zaledwie kilka kropel, resztę tracąc po drodze. Performans metaforycznie scala pierścień przestrzeni. Woda reprezentuje biegnący koliście czas, mijający i powracający w innej, odmienionej postaci. Coś się kończy, znika, zostaje stracone, jednocześnie zmieniając się w nowy początek.
(…)  praca wideo p.t. „List”, która jednocześnie zamyka krąg i stanowi jego nowe otwarcie. Jest to historia braku i tęsknoty. Artystka nie może spotkać się z matką i chociaż dzieli je tylko jedna granica, jest ona nieprzekraczalna. Na filmie widzimy rękę piszącą list do matki. Mimo powtarzanych prób zapisu, tekst rozpływa się, zalewany wodą, tak, że staje się niewidzialny. Matka jest źródłem życia, ale wymuszone oddalenie sprawia, że córka odnosi wrażenie przebywania jej na odległej planecie. Znikająca wiadomość nie może zostać wysłana. Biegnący koliście czas projekcji ukazuje wciąż na nowo podejmowane próby napisania listu, które jednak zawsze kończą się rozpłynięciem liter. Nadzieja jednak pozostaje, ponieważ znowu pojawią się słowa: „Mама, привет”. (…)


Tytuł pracy dyplomowej:
Część artystyczna: „Ślepa ulica”
Promotor: prof. ASP dr hab. Krzysztof Polkowski
Część teoretyczna: „Czas jako materiał tworzenia struktury dzieła”
Opiekun części teoretycznej: prof. ASP dr hab. Łukasz Guzek
Aneks: „Matka Woda”
Opiekun aneksu: prof. Robert Florczak
Recenzentka pracy dyplomowej: dr Anna Waligórska
https://vertikova.art/


CONTEMPORARY ART MAGAZINE JULIET
In conversation with Elena Vertikova by Sara Buoso
https://www.juliet-artmagazine.com/en/in-conversation-with-elena-vertikova/?fbclid=IwAR3K56_onmLg3-xaMLDgZCBPO4ngc2FnSAwUbdP6uTi6i-xOar_FcjPEAtM

„We met with Elena Vertikova, mid-career Russian artist who lives and works in Gdansk, Poland and who has been nominated among the recipients of the New Image / New Vision Award in 2020. In this conversation, the artist reflects on the last five years of her artistic practice, discussing past and future perspectives. (…)”