wystawa czynna: 01.06-14.09.2025
miejsce: Centrum Medycyny Inwazyjnej, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne

Przestrojenie to proces wymagający uważności. Zakłada istnienie dysonansu – zakłócenia, które domaga się korekty. W muzyce przestrojenie pozwala przywrócić harmonię instrumentowi. W architekturze – może być odpowiedzią na dysharmonię pomiędzy przestrzenią a ciałem, strukturą a doświadczeniem, instytucją a osobą. Tytuł wystawy nie pełni zatem funkcji metafory estetycznej – lecz proponuje narzędzie myślenia projektowego.

Wystawa „Przestrojenie” prezentuje rezultaty pracy projektowej studentek z kierunku Architektura Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Ekspozycja obejmuje koncepcje przestrzeni przyjęć pacjenta oraz stref rejestracji w obrębie Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego – ze szczególnym uwzględnieniem przychodni radiologicznej oraz oddziału okulistyki. Projekty te powstały jako odpowiedź na zadanie projektowe osadzone w aktualnym kontekście teoretycznym neuroarchitektury, ergonomii sensorycznej oraz szeroko rozumianego pojęcia dobrostanu. Istotnym aspektem procesu twórczego było poprzedzenie projektów analizą krytyczną, której efektem są autorskie teksty teoretyczne, napisane przez każdą z osób uczestniczących w II Pracowni Architektury Wnętrz, Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Eseje te, których fragmenty towarzyszą prezentowanym pracom, stanowią integralną część ekspozycji. Zawierają one zarówno refleksje wynikające z badań literaturowych (z zakresu neuronauki, architektury środowiskowej, projektowania inkluzywnego), jak i obserwacje empiryczne dotyczące użytkowania rzeczywistych przestrzeni medycznych. W ramach podjętego zadania, studentki konfrontowały się z przestrzeniami o wysokim ładunku emocjonalnym – miejscami, które w praktyce są pierwszym punktem kontaktu pacjenta z instytucją medyczną. Ich zadaniem było przeformułowanie roli tych przestrzeni z wyłącznie użytkowych na wspierające, regulujące i redukujące napięcie. W tym kontekście projektowanie zostało potraktowane nie tylko jako akt organizacji przestrzeni, lecz także jako praktyka troski i współodczuwania.

Tytuł wystawy – Przestrojenie – odnosi się do wielowymiarowego procesu dostrajania przestrzeni do środowiska, do zróżnicowanych potrzeb neuro- i sensorycznych, architektury do współczesnych wyzwań cywilizacyjnych. Przestrojenie oznacza tutaj również zmianę paradygmatu – od architektury normatywnej do architektury responsywnej, zorientowanej na użytkownika jako podmiot cielesno-emocjonalny. Projekty uwzględniają zasady neuroarchitektury, rozumianej jako interdyscyplinarne podejście do kształtowania środowiska z uwzględnieniem jego wpływu na układ nerwowy człowieka. W pracach można zaobserwować konsekwentne operowanie zmiennymi projektowymi takimi jak światło naturalne i sztuczne, rytm przestrzenny, użycie materiałów organicznych, a także wprowadzenie elementów natury w postaci zieleni. W projektowaniu uwzględniono również zasady projektowania uniwersalnego oraz wymogi związane z percepcją osób z niepełnosprawnością sensoryczną.

W wystawie biorą udział studentki II pracowni Architektury Wnętrz kierowanej przez prof. ASP dr hab. Annę Wejkowską-Lipską.

Identyfikacja wizualna – Julia Broszkiewicz