75 years of the Academy of Fine Arts in Gdańsk

SŁOWO JUBILEUSZ POCHODZI OD HEBRAJSKIEGO JÖBËL O ZNACZENIU „BARAN”,
ŚCIŚLEJ ZAŚ „NIEKASTROWANY BARAN”, CZYLI „TRYK”. W W YNIKU ZMIANY
METONIMICZNEJ JÖBËL ZACZĘŁO ZNACZYĆ „BARANI RÓG” – TAKI,
W JAKI IZRAELICI DĘLI, ABY OBWIEŚCIĆ OBCHODY ROKU JUBILEUSZOWEGO,
ŚWIĘTOWANEGO RAZ NA PIĘĆDZIESIĄT LAT. ZGODNIE Z PRAWODAWSTWEM
STAROTESTAMENTOWYM [KSIĘGA KAPŁAŃSKA 25] PO SIEDMIU CYKLACH
SIEDMIOLETNICH, Z KTÓRYCH KAŻDY KOŃCZYŁ SIĘ ROKIEM SZABATOWYM,
MIAŁ NASTĘPOWAĆ TZW. ROK JUBILEUSZOWY, PIĘĆDZIESIĄTY Z KOLEI,
W KTÓRYM PRAWO NAKAZYWAŁO ZWRACAĆ DŁUŻNIKOM ZIEMIĘ ODDANĄ
PRZEZ NICH POD ZASTAW I UWALNIAĆ TYCH, KTÓRZY Z POWODU UBÓSTWA ODDALI
SIĘ W NIEWOLĘ INNYM. PONADTO ZIEMIĘ W ROKU JUBILEUSZOWYM NALEŻAŁO
POZOSTAWIĆ ODŁOGIEM, CO NIE PRZESZKADZAŁO WSZAK – JEJ WŁAŚCICIELOM,
ICH SŁUGOM I NAJEMNIKOM – KORZYSTAĆ Z JEJ PLONÓW…

Mirosław Bańko – Jubileusz i jubilat w polszczyźnie

Moje zaproszenie do lektury niniejszej księgi nie bez powodu poprzedzam powyższym cytatem. Robię to nieco przewrotnie – po pierwsze, 75-rocznica w świetle powyższych słów jubileuszem nie jest, po drugie, huczne świętowanie z zadęciem w róg w dobie pandemii jest właściwie niemożliwe. Niemniej 75 lat historii Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku to niemało, właściwie trzy czwarte wieku, które pozwalają i skłaniają do refleksji.

Na kolejnych stronicach albumu z konsekwencją narracji zbudowana jest opowieść o historii marki Akademii – przekonująca i spójna z naszymi codziennymi działaniami. Wyrażam nadzieję, że skupiając się na zagadnieniach kluczowych nie przygniotą Państwa ogromem szczegółowości.

Pochłonięci codziennymi aktywnościami, czasem rywalizacją z konkurencją, szukamy tego, co nas wyróżnia, co wyróżnia nasze dzieła, mniej uwagi poświęcamy możliwościom, które daje historia stojąca za nimi. Każda taka refleksja jest pretekstem i szansą pokazania światu tego, co doprowadziło nas do punktu, w którym znajdujemy się właśnie teraz.

Nic nie rodzi się ex nihilo. Jak zawsze potrzebna jest strategia, plan, bohaterowie fabuły. Wszystko jednak w trosce o to, by nie przegapić okazji do opowiedzenia historii marki, bo tę lukę może wykorzystać konkurencja, a kolejna okazja do świętowania dopiero za pięć lat. Zebrane do księgi teksty, w co nie wątpię, mogą mieć swój pozytywny wpływ wspierający tożsamość Akademii, jej organizacyjną kulturę i poczucie dumy z tytułu bycia członkami tej różnorodnej społeczności.

W części esejowej, poza syntetycznymi opracowaniami historycznymi, znajdziecie Państwo również wspomnienia o tym, co w Uczelni było osobliwe – teatry studenckie, czy równoległe zainteresowania studentów oraz pedagogów poezją i muzyką. Prezentacji zostały poddane także sylwetki Rektorów Uczelni i Doktorów honoris causa. Po raz pierwszy tak szczegółowo i na podstawie wszystkich dostępnych źródeł opublikowana została kompletna lista absolwentów Alma Mater.

Część albumowa księgi powstała w oparciu o autorski pomysł Anny Polańskiej – 75 dzieł na 75-lecie Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Subiektywny wybór stanowił niemałe wyzwanie, zwłaszcza, że był dokonywany z troską i w zgodzie z zasadą równości proporcji, zaś przedmiotem były obiekty rozproszone w miejskiej tkance Trójmiasta.

Elementem budującym wewnętrzną narrację tej publikacji są historyczne widokówki przekazane przez jedną z pierwszych osób zatrudnionych w administracji Szkoły – Panią Cecylię Lipczyńską (Grzegorkiewicz), która pracę w Uczelni rozpoczynała jeszcze w sopockiej siedzibie, i to właśnie 75 lat temu. Widokówki mają wymiar symboliczny, adresowane do Pani Cecylii zawierają pozdrowienia z różnych światowych zakątków, a wysyłane były przez założycieli Uczelni.

Zapraszając Państwa do uczestniczenia w naszym święcie, w święcie Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, wyrażam nadzieję, że obcowanie ze sztuką, w ostatnim – pandemicznym roku, przysłonięte tym, co praktyczne, nie spocznie na cmentarzu historii i odnajdzie swoje piękno równolegle z tym, co pożyteczne.

Zapraszam do odkrywania uroków tej publikacji i odkrywania Akademii na nowo.

prof. ASP dr hab. Krzysztof Polkowski
Rektor Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku

Patronat | Patronate
Prof. asp dr hab. Krzysztof Polkowski
Rektor ASP w Gdańsku | Rector of the Academy of Fine Arts in Gdańsk

Redakcja | Editorial work
Anna Polańska, Monika Scharmach, Mariusz Wrona

Tłumaczenie | Translation
Katarzyna Jopek, Marta Skibińska

Koncepcja merytoryczna | Substantive concept
Anna Polańska, Mariusz Wrona

Projekt graficzny i layout | Graphic design and layout
Anita Wasik

Ilustracje | Illustration
Hanna Kmieć

Wybór i przygotowanie materiałów archiwalnych | Selection and preparation of archival materials
Piotr Giziński

Autorzy zdjęć wykorzystanych we wkładkach | Authors of photos used in inserts
Aleksandra Godlewska, Alina Jackiewicz-Kaczmarek, Dominika Śnieg, Witold Węgrzyn, Bartosz Żukowski
oraz fotografie nieznanego autorstwa z Archiwum ASP w Gdańsku | and photos of unknown authors from the Archives of the AFA in Gdańsk

Wydawca | Publisher
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
asp.gda.pl

Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego | Co-funded by the Ministry of Culture and National Heritage

ISBN 978-83-66271-58-6

Gdańsk 2020