(Pół)rocznik Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku

nr 4 – kwiecień 2019

Zespół redakcyjny:

Anna Polańska
Monika Scharmach
Mariusz Wrona (Redaktor prowadzący)

Kontakt: wydawnictwo@asp.gda.pl

Projekt i opracowanie szablonu wydawnictwa:

Eurydyka Kata

Projekt okładki:

Mikołaj Sałek & Zuzanna Zamorska

workshop91

Projekt litery A na okładkę:

Karolina Kordowska

Projekt logotypu AWM:

Piotr Paluch

Skład i łamanie:

Mikołaj Sałek & Zuzanna Zamorska

workshop91

Drodzy Państwo, Czytelnicy Akademii w Mieście,

W trakcie podróży po kraju trudno nie zwrócić uwagi na charakterystyczne tablice z informacją, że obiekt, którego dotyczą, jego remont lub modernizację, dofinansowano ze środków Unii Europejskiej. Wtapiają się one w otaczający nas krajobraz, informują, niekiedy irytują, bo swoją przykuwającą wzrok obecnością odciągają nasze spojrzenia od projektów, których dotyczą. Ale dzięki tym projektom Polska pięknieje, ociera z kurzu historię i dorobek kulturalny, potwierdza tożsamość i determinuje swoją pozycję na mapie Europy.

Zupełnie nieirytujące są znamiona i ślady pozostawione w przestrzeni miasta i regionu, których twórcami jesteście Państwo – artyści, projektanci i animatorzy wydarzeń – społeczność gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Nie widzę w tym żadnego przypadku. W Herbie Wielkiego Miasta Gdańska, na bursztynowo-złotej wstędze znajdującej się u jego podstawy, widnieje łacińska sentencja – Nec temere, nec timide (Ani zuchwale, ani bojaźliwie). Można w niej odnaleźć archetyp definicji źródła godności człowieka – wolności. Wolność „do”, to prawo i możliwość podjęcia wyboru. Wolność „od”, to brak nakazu. Ta natrętna i prześladowcza myśl (idée fixe) budowania odrębnej tożsamości, w oparciu o podejmowanie decyzji wypływających z własnej woli, koresponduje z herbową dewizą Gdańszczan, w tym twórców związanych z Akademią – Bez strachu, ale z rozwagą.

Nic nie dzieje się bez przypadku. Deus ex machina ze swoim niedającym się logicznie wyjaśnić nagłym zwrotem akcji przegrywa z duchem i siłą opiekuńczą tego miejsca. Genius loci Gdańska od wieków przyciągał ludzi wyłamujących się z ramowego, schematycznego myślenia. Gdańsk był bezpieczną przystanią i ojczyzną wielu narodów, tyglem religii i języków, oknem i bramą świata – kolebką wolności, miejscem narodzin pokojowego ruchu obywatelskiego – „Solidarności”. Człowiek rodzi się i żyje wolnym – głosiło hasło na dachu Stoczni Gdańskiej w 1980 r. u progu upadku europejskiego komunizmu.

Powojenna historia Gdańska i Uczelni to świadectwo, że niemożliwym jest tylko to, o co nie potrafimy zapytać. W ciągu tego czasu świat uległ głębokim przeobrażeniom, ale jedno nie uległo zmianie – nieustanna troska o wywalczony pokój, w którym kultura wolności i wolność kultury mogą bezpiecznie korespondować ze sobą. W tak definiowanych i przyjaznych artystom przestrzeniach twórca skazany jest na sukces. Projekty wizjonerskie wykraczają poza zdroworozsądkowe wyobrażenia o świecie i przeczą prawom natury. Trochę tak, jak pochodzący z Chin latawiec, który jako pierwszy będąc cięższy od powietrza wzbił się w przestworza. W miejsce konsumpcji dotychczasowego dorobku kulturalnego twórcy i projektanci zapraszają nas do świata idei i marzeń, w którym pozostaje nieustanna potrzeba udoskonalania dzieła i czynienia ostatnich poprawek.

Wraz z czwartym numerem również Akademia w Mieście ulega przeobrażeniu. Triada, na którą składają się mocny znak, stały layout i zmienna część graficzna litery „A”, podkreśla walor nowego projektu. W środku znajdziecie Państwo m.in. obszerne kalendaria aktywności Uczelni w 2018 r., które potwierdzają tezę tworzenia i projektowania dla miasta.

Zapraszam do eksplorowania tego zeszytu,

Mariusz Wrona

W numerze:

• Kręgi Czarnej Wody | Karolina Kordowska | s. 4
• Sztuka jako system wczesnego ostrzegania | Martyna Groth | s. 12
• TeART wśród finalistów IV Ogólnopolskiego Konkursu Fotografii w Warszawie | Marzena Wojciechowska-Orszulak [maŻka Wojciechowska] | s. 16
• Wyspa i Pracownia PI: postawy, idee, pole oddziaływania (lata 90.). Wokół „nowej szkoły gdańskiej” | Maksymilian Wroniszewski | s. 22
• Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 2018 – kalendarium wydarzeń | zebr. Monika Scharmach | s. 40
• Patio Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku 2018 – kalendarium wydarzeń | zebr. Monika Scharmach | s. 74