Krystyna Brandowska
Krystyna Brandowska
Krystyna Brandowska
ur. 5 stycznia 1943 w Kownie
Architekt wnętrz, projektant mebli oraz założeń ogrodowych, nauczyciel akademicki. Szkołę podstawową oraz liceum ogólnokształcące ukończyła w Sopocie. W 1960 roku rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku na Wydziale Architektury Wnętrz. Dyplom w Pracowni Projektowania Architektury Wnętrz, kierowanej przez prof. Włodzimierza Padlewskiego, ze specjalizacją projektowania mebla przemysłowego, uzyskała w 1967 roku. Przez 8 lat zdobywała doświadczenie zawodowe jako projektant wnętrz usługowych, handlowych, hotelowych, gastronomicznych. Pracowała samodzielnie lub w zespołach. Pracę w PWSSP w Gdańsku podjęła w styczniu 1974 roku. Do 1993 roku pełniła funkcję st. asystenta, a potem adiunkta w Katedrze Projektowania Architektury Wnętrz, kolejno w pracowniach dyplomujących, kierowanych przez prof. prof. Ryszarda Semkę, Lecha Kadłubowskiego, Bolesława Petryckiego i Zbigniewa Parandowskiego.
W 1993 roku powierzono jej prowadzenie II Pracowni Projektowania Mebla. W latach 2002 – 2006 kierowała Katedrą Mebla, a od 2008 do 2012 roku Katedrą Architektury Wnętrz.
Od 1997 roku na stanowisku profesora nadzwyczajnego ASP. Dwukrotnie, w latach od 1996 do 2003 wybrana do pełnienia funkcji Dziekana Wydziału Architektury i Wzornictwa. Od 1991 do 2008 roku była członkiem Senatu ASP.
Od 1967 roku aktywnie uczestniczyła w pracach Związku Polskich Artystów Plastyków. W latach 1975-1981, przez trzy kolejne kadencje pełniła funkcję członka Rady Artystycznej Sekcji Architektury Wnętrz. W 1981 r., do momentu zawieszenia Związku, przewodniczyła Sekcji Architektury Wnętrz. Była również delegatem oddziału gdańskiego na XVI i XVII Walny Zjazd Delegatów ZPAP.
W 1981 r. została mianowana przez MKiS rzeczoznawcą w zakresie architektury wnętrz.
Okres spędzony w PWSSP to również dla Krystyny Brandowskiej możliwość studiowania w Pracowniach Malarstwa kierowanych przez prof.prof. Kazimierza Śramkiewicza, Władysława Jackiewicza, Stanisława Wójcika i Kazimierza Ostrowskiego. Za osiągnięcia w tej dziedzinie wyróżniona została w czasie studiów dwiema nagrodami Rektora. Pod koniec studiów uzyskała stypendium artystyczne przyznane w drodze konkursu. W 1985 roku została zaproszona przez prof. Kazimierza Ostrowskiego do uczestnictwa w jego wystawie pt. „Kazimierz Ostrowski i jego uczniowie” w BWA w Sopocie. Jak sama pisze: „Było to dla mnie wielkim zaszczytem, tym bardziej, że od czasu studiów malarstwo uprawiałam sporadycznie – z czystej miłości do tej dyscypliny sztuki.”
Dydaktyka
Cytat z opinii prof. Zbigniewa Parandowskiego (1994): „Szczególnie w pracowniach i katedrze cenimy jej umiejętność współpracy z dydaktykami i ze studentami. Uważam, że ma szczególny przymiot, może nawet charyzmę, która paradoksalnie objawia się nie tyle żarliwością co oddziaływaniem tonizującym. Jej obecność i sposób komunikowania są stymulujące poprzez perswazję i przyjaźń – bodaj najszlachetniejsze narzędzia dydaktyczne. Ponadto jest zawsze gotowa do pomocy tym cenniejszej, że wspartej na solidnym warsztacie. Nigdy nie przekracza własnych kompetencji.”
Krystyna Brandowska była promotorem dwÓch przewodów doktorskich:
- Arkadiusz Staniszewski, „Przestrzeń architektoniczna gotyckiego kościoła p.w. Piotra i Pawła”, ASP Gdańsk, 2001.
- Maciej Świtała, „Rola teorii Bauhausu w definiowaniu koncepcji związków sztuk plastycznych z architekturą, ASP Gdańsk, 2003.
Recenzowała również 10 przewodów doktorskich i habilitacyjnych przeprowadzonych w ASP w Gdańsku, Poznaniu i Krakowie.
Przewody kwalifikacyjne
- 1983 – przewód kwalifikacyjny I stopnia – temat rozprawy: „Kształtowanie wielkoprzestrzennych wnętrz biurowych za pomocą systemów meblowych” oraz wystawa indywidualnej twórczości, PWSSP Gdańsk.
„Temat ten, w owym czasie sporadycznie jeszcze ilustrowany w czasopiśmiennictwie, zaciekawił mnie szczególnie z jednej przyczyny. Otóż „otwarty plan” (open plan) mający szereg zalet, które z entuzjazmem zauważyli zarówno architekci, jak i pracodawcy, spotykał się z niechęcią pracowników. Przenoszeni z pomieszczeń tradycyjnych do wnętrz wielkoprzestrzennych, odczuwali oni ten fakt jako degradację ich warunków pracy. Pomijając – omówione w opracowaniu, a możliwe do usunięcia – wady fizykalne tych wnętrz, interesujące było prześledzenie jak uwarunkowania wynikające z psychiki człowieka – jego pragnienie autonomii i zaznaczenia swojej indywidualności oraz potrzeba tworzenia małych grup koleżeńskich związanych z pracą lub sympatią – wpłynęły na przekształcenie tych wnętrz. Podzielone zostały najpierw na większe, a potem coraz mniejsze przestrzenie, grodzone przemyślanymi funkcjonalnie i konstrukcyjnie systemami meblowymi. W skrajnych przypadkach przybierają one układ gniazdowy. I rzeczywiście, łatwo tu o analogię do zbocza skalistej wyspy, na której ptaki – by przetrwać – ciasno, jedne przy drugich przyczepiają swoje gniazda.”
- 1994 – przewód kwalifikacyjny II stopnia – temat rozprawy „Magia ogrodu. Niektóre aspekty kompozycji ogrodowych” oraz wystawa indywidualna twórczości, PWSSP Gdańsk.
Fragment eseju został wygłoszony jako wykład inauguracyjny na rozpoczęcie roku akademickiego 1996/1997 w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
„Przedmiotem opracowania jest próba uzyskania odpowiedzi na pytanie, co stanowi o istocie fenomenu, jakim jest ogród, jakie wzorce zadecydowały o jego narodzinach, zaważyły na dalszym rozwoju i są aktualne po dziś dzień. W nich upatruję magiczną siłę oddziaływania ogrodów na wyobraźnię człowieka, ich moc przeobrażania rzeczywistości w poezję, tego co zmysłowe w transcendencję.”
Projekty
Projekty zrealizowane:
Architektura wnętrz, elementy wyposażenia, meble, ogrody
- 1968/1969 – sklepy PHZ „Baltona” w Gdańsku i Gdyni.
- 1970 – Wieżyca – Ośrodek Wypoczynkowy Stoczni im. Komuny Paryskiej (zespołowa).
- 1971 – Gdynia – Hotel „Nadmorski”- w zespole: K. Anders.
- 1972 – Ośrodek Wypoczynkowy Zjednoczenia Gospodarki Komunalnej w Gdańsku nad jeziorem Mausz – w zespole : E. Lewandowska.
- 1973 – Gdynia – sale wykładowe i klub studencki Wyższej Szkoły Morskiej.
- 1974 – Gdynia – budynek biurowy M.P.G.C. – w zespole: T. Pietrzkiewicz.
- 1975 – Budynek szkoleniowy Ośrodka Wypoczynkowego nad jeziorem Mausz.
- 1975/1976 – Sobieszewo – Kasyno Oficerskie.
- 1976 – Malbork – Klub Garnizonowy – w zespole: H. Smużyński, R. Semka, A. Krzemiński.
- 1977 – Bałoszyce – Pałac – w zespole: H. Smużyński, L. Tempczyk.
- 1979 – Gdańsk – pokoje gościnne PWSSP – Dom Angielski – w zespole : L. Tempczyk.
- 1981/1982 – Bytów – Zamek – Muzeum Etnograficzne – w zespole: H. Smużyński, A. Krzemiński, R. Semka.
- 1983/1985 – Gdynia – Zakład Pracy Chronionej Spółdzielni Inwalidów „Wybrzeże”.
- 1985 – Gowidlino – Zakład Pracy Chronionej.
- 1986/1988 – przebudowy domów jednorodzinnych – Gdańsk, Gdynia.
- 1989 – zestaw mebli do pokoju dziecięcego.
- 1989 – rewitalizacja XIX-wiecznego parku krajobrazowego w zespole parkowo-pałacowym w Nosowie k. Koszalina – we współpracy z G. Kilarską i R. Sznajderem.
- 1990 – Gdańsk, Długie Pobrzeże – Biuro Turystyczne PTTK.
- 1992 – Gdańsk, Targ Drzewny – Centralne Biuro Ogłoszeń.
- 1999/2000 – meble z rattanu – 2 zestawy , 14 obiektów: dla MPS Industrie – nagroda na Międzynarodowych Targach Bałtyckich, Gdańsk 2002.
Projekty niezrealizowane:
- 1979 – Gdańsk – klub osiedlowy RSM Budowlani.
- 1978/1979 – park podworski w Łęgowie – rewitalizacja – w zespole z H. Smużyńskim i E. Radzikowską.
- 1980 – Gdańsk – Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego – w zespole z H. Smużyńskim.
- 1987 – park miejski w Rumii – w zespole z T. Sowińską, współautor W. Mokwińsk.i
- 2001-2010 – meble jednostkowe – w ramach działalności artystyczno-badawczej.
Wystawy
- 1973 – Sopot, BWA – poplenerowa „Plastyka kształtuje środowisko człowieka” – nagroda
- 1977 – Sopot, BWA – II Biennale Sztuki Gdańskiej
- 1985 – Sopot, BWA – „Kazimierz Ostrowski i jego uczniowie”
- 1996 – Gdańsk , Wielka Zbrojownia – wystawa zbiorowa z okazji 50-lecia ASP
- 2002 – Gdańsk, Międzynarodowe Targi Bałtyckie – nagroda
- 2005 – Gdańsk , Muzeum Narodowe – wystawa zbiorowa z okazji 60-lecia ASP
Konferencje i sympozja
- 2001 – Ogólnopolskie sympozjum „Mebel – atrybut codzienności” , ASP Gdańsk, Centrum Transferu Technologii – organizacja i wystąpienie z prezentacją.
- 2002 – Sympozjum „Gust gdański”, Gdańsk, Nadbałtyckie Centrum Kultury
- 2003 – Ogólnopolskie sympozjum „Architektura i sztuka”, ASP Gdańsk – organizacja i scenariusz wystawy dot. życia i twórczości prof. Wł. Padlewskiego w 100-lecie urodzin.
- 2007 – Ogólnopolska konferencja „Architektura krajobrazu kulturowego” – udział w sesji „Sztuka kształtowania krajobrazu kulturowego”, ASP Poznań – wystąpienie z prezentacją
- 2008 – Ogólnopolska konferencja „Sztuka kształtowania krajobrazu”, ASP Kraków – wystąpienie z prezentacją
Nagrody i odznaczenia
- 1977 – Nagroda Rektora PWSSP (zespołowa)
- 1984 – Indywidualna Nagroda Rektora II stopnia za wysoki poziom przewodu kwalifikacyjnego
- 1989 – Indywidualna Nagroda Rektora III stopnia
- 1993 – Indywidualna Nagroda Rektora II stopnia za działalność dydaktyczną
- 1995 – Odznaka ”Zasłużony działacz Kultury” przyznana przez Ministra Kultury i Sztuki RP
- 2002 – Indywidualna Nagroda Rektora I Stopnia cyt. „Za szczególne osiągnięcia artystyczne i pedagogiczne oraz za wyjątkowo skuteczną i pełną zaangażowania pracę na rzecz Wydziału Architektury i Wzornictwa…”
- 2003 – Nagroda Rektora II stopnia (zespołowa)
- 2008 – Indywidualna Nagroda Rektora II stopnia za pracę na rzecz zachowania pamięci o wybitnych postaciach Wydziału Architektury i Wzornictwa
- 2013 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska
Źródła
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945-2005. Tradycja i współczesność, Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku, 2005, ISBN 83-88669-91-5.
Wydział Architektury i Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, Gdańsk: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, 2007, ISBN 83-918739-6-X.
Materiały z prywatnego archiwum prof. Krystyny Brandowskiej.
Archiwum ASP.
Materiały archiwalne do monografii szkoły na 50-lecie (nieopublikowane).
Oprac. Małgorzata Dąbrowska