Kartka z kalendarza
Projekt graficzny Mikołaj Sałek / Realizacja Marzena Świniarska
Kartka z kalendarza
Stanisław Teisseyre (ur. 7 VI 1905 Lwów, zm. 2 I 1988 Poznań). W latach 1928-1932 studiował w grupie rysunkowej Wydziału Ogólnego Politechniki Lwowskiej. W 1935 r. był współzałożycielem Związku Zawodowego Lwowskich Artystów Plastyków. W 1936 r. otrzymał stypendium Funduszu Kultury Narodowej na 6-miesięczny pobyt we Francji, a w roku następnym we Włoszech. W l. 1935, 1937 miał wystawy indywidualne. Przed wojną w 1939 r. otrzymał Nagrodę Plastyczną Miasta Lwowa. Malarz, profesor i Rektor PWSSP w Poznaniu w l. 1947-1950 i 1965-1978 w Gdańsku w l. 1951-1962. W l. 1952-1965 prowadził pracownię malarstwa na Wydziale Malarstwa, którego był dziekanem w. 1962-1965. W latach 50- tych był zaangażowany w odbudowę Gdańska, uczestnicząc w realizacjach związanych z malarskim wystrojem Długiego Targu, wraz z zespołem realizował fasady kamienic Nr 21-23, 28 i 38. W l. 1952–1956 był posłem na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej I kadencji z okręgu gdyńskiego. W 1958 r. zaprosił do gdańskiej PWSSP prof. Piotra Potworowskiego. W tym też roku otrzymał Nagrodę Plastyczną Miasta Gdańsk, a w 1963 r. Nagrodę Okręgu ZPAP Gdańsk. Pełnił funkcję komisarza polskich międzynarodowych wystaw: Biennale Młodych w Paryżu w l. 1959 i 1969, a także Biennale Sztuki w Wenecji w l. 1960 i 1962. Malował pejzaże i kompozycje figuralne, zajmował się również malarstwem ściennym i scenografią. Jako jeden z pierwszych malarzy eksperymentował z emulsją światłoczułą. W okresie socrealizmu współtworzył szkołę sopocką. W lutym 1988 r. otwarto pośmiertną wystawę monograficzną w salonie BWA w Poznaniu, na której prezentowano ponad 230 prac z lat 1937-1987.
Stanisław Teisseyre o przyjaźniach i malarstwie:
„Kontakty i zażyłości [,] a zwłaszcza przyjaźnie z wieloma artystami [,] od wczesnej młodości z malarzami lwowskiej grupy „Artes” i Marianem Wnukiem, w późniejszych latach z Janem Cybisem, Arturem Nachtem-Samborskim, z Aleksandrem Kobzdejem, a zwłaszcza z Piotrem Potworowskim, w postatnich latach z Tadeuszem Brzozowskim dały mi wiele doświadczeń i spostrzeżeń związanych z problemem twórczości artystycznej. Spośród nich jedno wydaje mi się szczególnie ważne i cenne [-] dotyczy identyfikacji dzieła z jego twórcą – autentyczności sztuki”.
„Teisseyre wspominał 1958 rok, czas przyjazdu Potworowskiego, jako okres pozytywnego i pniedocenionego fermentu, który wywołał malarz z Londynu. Był to czas wypełniony licznymi rozmowami o malarstwie, a na samego Teisseyre’a podziałały one na tyle stymulująco, że przyspieszyły u niego zasadniczy nawrót do twórczości z wczesnej młodości – Potworowski przyspieszając wzbogacił u niego ten proces”.
[S. Teisseyre, Notatki i refleksje [w:] Stanisław Teisseyre, Malarstwo, [Kat. wystawy.], Centralne Biuro Wystaw Artystycznych „Zachęta”, Warszawa, 1976, s. (3).]
Stanisław Teisseyre we wspomnieniach:
„Stanisław Teisseyre chciał, żebym poczuł się usprawiedliwiony, że zajmuję się jednocześnie teatrem, a potem filmem, telewizją, drukowaniem w prasie, żartami rysunkowymi. Co nie było wtedy w szkole dobrze widziane. Rektor powiedział mi kiedyś: <<Panie Jacku, ja nie mam ambicji wychować pana na malarza, ale chciałbym wychować pana na artystę<<. I jestem mu głęboko wdzięczny za takie podejście, bo to mnie otworzyło i nie musiałem się już kryć z tymi moimi bocznymi zainteresowaniami. Tylko czułem, że dostałem przyzwolenie od Rektora, profesora”.
Jacek Fedorowicz
„Sylwetki Stanisława Teisseyre’a z całą pewnością nie można zamknąć wyłącznie w analizie artystycznej jego obrazów, aczkolwiek stanowią one o jego portrecie wewnętrznym. W równym stopniu postać tę można ocenić według kryteriów pedagogicznych, społecznych i politycznych”.
[J. Strumieński, Stanisław Teisseyre artysta i pedagog, „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne. Prace Pomorzoznawcze” 1966, nr 14, s. XIII–XXI.]
Autorzy ówczesnej Polskiej Kroniki Filmowej prezentując sylwetkę rektora sopockiej PWSSP – występującego na tle obrazów podczas dyskusji ze studentami w uczelnianej pracowni – przedstawiali go jako „wybitnego malarza i działacza kulturalnego, walczącego zawsze o sztukę ideową, o sztukę służącą ludowi i sprawie postępu”, zwracając uwagę na fakt, że także „te zasady wpaja swym uczniom, młodemu pokoleniu polskich plastyków”:
http://www.kronikarp.com/szukaj,40577,tag-691989,strona-1
[Kronika RP, Stanisław Teisseyre (00:00:39), PKF 52/44, Kronika, 1952, Polska.
Temat sekwencji: Sylwetka kandydata do Sejmu PRL Stanisława Teisseyre'a.]
Jury podczas eliminacji prac malarskich. W dyskusji głos zabiera grafik Wojciech Fangor. Głos zabiera Lucjan Motyka. Dyskusja nad obrazem. Profesor Juliusz Studnicki dyskutuje przy obrazie Malarka. Głos zabiera profesor Antoni Kenar. Przy obrazie dyskutuje Eugeniusz Eibisch. Profesor Stanisław Teisseyre, przewodniczący jury. Członkowie jury głosują:
http://www.repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/5954
[Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej, W Zachęcie, (01:5). Film dokumentalny, PKF 27/54, Kronika. Głos zabiera profesor Antoni Kenar. Przy obrazie dyskutuje Eugeniusz Eibisch. Profesor Stanisław Teisseyre, przewodniczący jury. Członkowie jury głosują.]
Encyklopedia Gdańska, Teisseyre Stanisław, [aut. hasła] EKA [Elżbieta Kal], Gdańsk 2012:
http://www.gedanopedia.pl/?title=TEISSEYRE_STANIS%C5%81AW
Oprac. merytoryczne Anna Zelmańska-Lipnicka
Koordynacja projektu Anna Polańska