Wit Płażewski, Teczka osobowa, Archiwum ASP w Gdańsku.

W latach 1952-1957 studiował na Wydziale Rzeźby gdańskiej PWSSP w pracowni prof. Stanisława Horno-Popławskiego. Po studiach wrócił do rodzinnego miasta i podjął pracę projektanta form w Zakładzie Fajansu we Włocławku. Dyplom obronił eksternistycznie na Wydziale Ceramiki PWSSP we Wrocławiu w pracowni Julii Kotarbińskiej.

W powojennej Polsce wytwarzano fajans w dwóch głównych ośrodkach, w Kole oraz we Włocławku. Ośrodki te podkreślały swą tradycję wyrobu fajansu sięgającą połowy XIX w. W 1945 r. dawne fabryki: Teichfelda, Asterbluma i Czamańskiego zostały połączone i utworzono państwowe Zakłady Fajansu we Włocławku. Początkowo bazowano na przedwojennych wzorach, prawdziwy ceramiczny boom wybuchł na przełomie lat 50. i 60. Stworzono wtedy wiele nowatorskich form ceramicznych i malarskich dekoracji, które wytyczyły nowe trendy w rozwijającym się błyskawicznie polskim wzornictwie przemysłowym.

Dynamicznie rozwijający się ośrodek odwiedziła Polska Kronika Filmowa

Lampka nr 222, źródło: https://desa.pl/pl/wyniki/polski-new-look/lampa-wzor-nr-222/

W tym czasie swoją pracę we Włocławku rozpoczął Wit Płażewski. Jego dzieła, kolekcjonerzy często określają nazwą „pikasiki”. Nazwa ta powstała od Pabla Picassa, którego twórczość wyraźnie była inspiracją dla artystów związanych z Zakładami we Włocławku. Płażewski był autorem figurek „Flaming”, „Wiewiórka”, serwisów „Władysław”, „Jerzy”, wielu asymetrycznych mis na owoce, wazonów i ikeban. W 1957 r. stworzył również pierwszą fajansową lampkę – „Główka” (fason nr 222). Była jego jednym z pierwszych modeli wprowadzonych do produkcji, dzisiaj jest bardzo poszukiwana na rynku kolekcjonerskim.

Wazon „pikasiak”, źródło: https://patyna.pl/produkt/wazon-wloclawek-recznie-malowany-wit-plazewski-picasso-pikasiak/

Wit Płażewski tak wspomina swoje początki w pracy:

Studiowałem w Gdańsku w pracowni rzeźby prof. Horno-Popławskiego. Kiedy wróciłem do siebie w 1957 roku, do Włocławka, nie było dla mnie pracy, żadnego zajęcia. Poszedłem więc do „Fajansu” i tu zatrudnili mnie jako projektanta. Musiałem zrobić zaocznie, tzn. eksternistycznie, dyplom we Wrocławiu u prof. Kotarbińskiej. Uczyłem się na miejscu w zakładzie. Pracowali tu pani Piwek, specjalizowała się w dekoracjach, wymyśliła „korę”, technikę dekoracji reliefowej, wypukłej – przy użyciu lewatywki nakładała na powierzchnię naczynia masę ceramiczną. Był pan Sowiński – on zajmował się i robieniem form, i dekoracją, to był już starszy artysta, z przedwojennym stażem.

Barbara Banaś, Polski New Look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60., Warszawa 2019, s. 262.

Figurka „Flaming”, źródło: Barbara Banaś, Polski New Look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60., Warszawa 2011, s. 160.

W latach 1975-1981 Wit Płażewski był projektantem w Hucie Szkła Gospodarczego „Irena” w Inowrocławiu. Zmarł w 2004 r.

Więcej informacji na temat Wita Płażewskiego i fajansu włocławskiego, można uzyskać w publikacjach znajdujących się w Bibliotece ASP w Gdańsku:

Barbara Banaś, Polski New Look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60., Warszawa 2019.

Romualda Hankowska, Fajans włocławski, Wrocław 1991.

Misa na owoce, źródło: Barbara Banaś, Polski New Look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60., Warszawa 2011, s. 156.

Oprac. merytoryczne Paulina Szymańska

Koordynacja projektu Anna Polańska