Malarz, grafik, pedagog. W l. 1925-1930 studiował na Wydziale Malarstwa krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, m.in. pod kierunkiem Wojciecha Weissa, Władysława Jarockiego, Stanisława Kamockiego, Kazimierza Sichulskiego i Jana Wojnarowskiego. W l. 1931-1932 odbył służbę wojskową w szkole Podchorążych Rezerwy w Jarocinie, otrzymawszy stopień porucznika rezerwy. W l. 1932-1939 uczył rysunku w kaliskich gimnazjach. W 1939 r. został zmobilizowany jako dowódca 3 kampanii 29 Pułku Strzelców Kaniowskich, 25. Dywizji Piechoty armii „Poznań”. Uczestniczył w kampanii wrześniowej, podczas której trafił do niemieckiej niewoli. Przebywał w obozach jenieckich m.in. w: Prenzlau, Neubrandenburg, Gross-Born, Bad Oeynhausen, Sandbostel i Lubece. Po zakończeniu wojny pracował na terenie Niemiec w Polskiej Misji Repatriacyjnej, w brytyjskiej strefie okupacyjnej, a następnie w Polskiej Misji Wojskowej przy Sojuszniczej Radzie Kontroli Niemiec. Pracując w dziale propagandowo-artystycznym brał udział w poszukiwaniach zrabowanych dzieł sztuki. W 1947 r. powrócił do Polski. Zamieszkał początkowo w Gdyni, a następnie w Sopocie. W 1947 r. wstąpił do ZPAP. W l. 1947-1950 pracował w Liceum Plastycznym w Gdyni-Orłowie. W l. 1950-1975 był zatrudniony w PWSSP w Gdańsku (Sopocie). W 1950 r. objął Pracownię rysunku wieczornego w ramach Studium Roku Ogólnego (SRO), na stanowisku adiunkta. W 1951 r. został samodzielnym pracownikiem naukowym otrzymując tytuł zastępcy profesora PWSSP i nadal prowadził Pracownię rysunku w ramach SRO, będąc jednocześnie kierownikiem Studium (1951-1952). W tym samym roku objął również Pracownię malarstwa na Wydziale Architektury i Studium Rzeźby. W l. 1953-1954 był Dziekanem Wydziału Malarstwa. Od 1954 r. prowadził Pracownię rysunku wieczornego na Wydziale Malarstwa. W 1956 r. został docentem. W l. 1957-1975 r. kierował jedną z pracowni specjalistycznych Wydziału Malarstwa – Pracownią grafiki, która w 1967 r. została przemianowana na Pracownię grafiki artystycznej. W 1964 r. powstała Katedra Grafiki, której kierownikiem został Karolak. Po zmianach organizacyjnych w Uczelni na pocz. lat 70., Zygmunt Karolak prowadził Pracownię grafiki warsztatowej w ramach Katedry Malarstwa i Rysunku (1971-1975). W roku akademickim 1968/69 pełnił funkcję Prodziekana Wydziału Malarstwa. W 1970 r. został profesorem nadzwyczajnym. W 1975 r. przeszedł na emeryturę.

Wystawy

Wystawy indywidualne:

• 1936 – Kalisz, Poznań, Kraków, Lwów
• 1939-1945 – Dziesięć wystaw w obozach jenieckich
• 1945 (22 VII) – Bad Oeynhausen
• 1947 – Wystawa prac, Gdynia
• 1948 – Wystawa rysunków, Gdynia, Sopot
• 1949 – Wystawa prac, Poznań
• 1953 – Wystawa akwarel, IV Festiwal Sztuk Plastycznych, Sopot
• 1977 – Wystawa malarstwa i rysunku, Sopot
• 1977 – Wystawa malarstwa i rysunku, Pałac Opatów w Oliwie, Muzeum Narodowe, Gdańsk
• 1978 – Wystawa prac, Zachęta, Warszawa
• 1981 – Wystawa malarstwa i rysunków, Pałac Sztuki, Kraków
• 1983 – Wystawa malarstwa i rysunków, Kalisz
• 1985 – Wystawa jubileuszowa, 80. Urodziny, Sopot
• 1989 – Wystawa, Muzeum Narodowe, Gdańsk
• 1993 – Wystawa rysunków, akwareli i malarstwa olejnego, Ville d’Avray pod Paryżem
• 2017 – „Ocalić od zapomnienia”, Gdańsk

Wystawy zbiorowe:

• 1937 – Ogólnopolski Salon, Poznań
• 1938 – Ogólnopolski Salon, Kraków
• 1939 – Ogólnopolski Salon, Lwów
• 1946 – Wystawa zbiorowa, Lubeka
• 1946 – Wystawa zbiorowa, Bad Oeynhausen, Berlin
• 1947 – Wystawa Okręgu Gdańskiego ZPAP, Gdańsk – nagroda za zestaw rysunków
• 1948 – Wystawa rysunku, Łódź
• 1948 – Wystawa książki polskiej, grafiki i ilustracji, Nowy Jork
• 1949 – Wystawa książki polskiej, grafiki i ilustracji, Waszyngton, Bufflo, Chcicago, Seattle
• 1949 – Wystawa Okręgu Gdańskiego ZPAP, Gdańsk – II nagroda za portret przewodnika pracy
• 1950 – I OWP, Warszawa
• 1951 – II OWP, Warszawa
• 1952 – III OWP, Warszawa
• 1953 – 10 lat LWP w twórczości plastycznej, Warszawa – wyróżnienie za obraz „Forsowanie Nysy”
• 1953 – Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Radom
• 1965 – XX lat PRL w twórczości plastycznej, Warszawa
• 1970 – „Lenin i jego idea”, Warszawa
• 1973 – 30 lat LWP w twórczości plastycznej, Warszawa
• 1974 – 30 lat LWP w twórczości plastycznej, Sofia
• 1983 – Wystawa malarze i rzeźbiarze sopoccy, Sopot
• 1984 – Wystawa wraz z Tadeuszem Kulisiewiczem, Ostrów Wielkopolski
• 1986 – Wystawa ZPAMiG, Zachęta, Warszawa
• 1986 – Wystawa akwarel i rysunków, La Mairie de Biviers
• 1992 – Wystawa „Obiekty ciszy”, Muzeum Czerwonego Krzyża. Genewa
• 1995 – Wokół Kapizmu – PGS, Sopot
• 2004 – Wystawa „To lubię” z kolekcji Antoniego Żabczyńskiego, PGS, Sopot
• 2014 – Wystawa „To lubię 2” z kolekcji Antoniego Żabczyńskiego, PGS, Sopot
• 2015 – Wystawa z okazji 70-lecia ASP w Gdańsku, „Szkoła sopocka – między sztuką a polityką”, Sfinks 700, Sopot

Projekty

• 1947 – projekt i wykonanie dekoracji oraz ulotki zjazdu Delegacji Polaków spod znaku Rodła w Berlinie (22 V 1947)
• 1947 – projekty kostiumów i dekoracji na „Święto Matki” organizowane przez Komitet Opieki nad Dzieckiem Polskim w Berlinie
• Projekt i realizacja polichromii fasad dwóch kamienic przy Długim Targu nr 5-6 w Gdańsku
• Pomoc przy realizacji projektów autorstwa Juliusza Studnickiego na warszawskiej Starówce i gdyńskim Dworcu PKP

Nagrody i odznaczenia

• 1952 – Nagroda artystyczna wojewody gdańskiego
• 1964 – Nagroda Rektora
• 1968 – Nagroda Rektora
• 1970 – Nagroda III stopnia MKiS za osiągnięcia dydaktyczne w PWSSP w Gdańsku
• 1974 – Nagroda I stopnia MKiS za szczególne osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze w PWSSP w Gdańsku
• 1978 – Nagroda wojewody gdańskiego za wybitne osiągnięcia w twórczości malarskiej
• 1972 – Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari
• 1973 – Złoty Krzyż Zasługi

Źródła

Archiwum Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.

Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Gdańsku, 1945-1965, red. Józefa Wnuk, Warszawa 1966.

Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945-2005. Tradycja i współczesność, układ merytoryczny katalogu Wojciech Zmorzyński, Gdańsk 2005.

Wydział Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, red. Teresa Miszkin, Jerzy Ostrogórski, Mieczysław Olszewski, Gdańsk 2007.

Zygmunt Karolak. Ocalić od zapomnienia, red. Stanisław Seyfried, Gdańsk 2017.

http://www.zsplast.gdynia.pl/www/str/historia/prac.htm

https://galeria-essey.pl/863,Zygmunt_Karolak_Ocalic_od_zapomnienia

Oprac. Anna Polańska