Teresa Pągowska
Teresa Pągowska
Teresa Pągowska
ur. 6 grudnia 1926 w Warszawie zm. 7 lutego 2007 w Warszawie
Córka Wiktora Pągowskiego i Heleny z domu Żmigrodzkiej. Szkołę powszechną ukończyła w 1939 r. w Poznaniu. Na tajnych kompletach ukończyła 4 klasy gimnazjum. Po oswobodzeniu na początku 1945 r. wstąpiła do Poznańskiej Szkoły Zdobniczej ( na podstawie życiorysu w Archiwum ASP w Gdańsku), przekształconej w 1946 r. w Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych. W 1947 r. eksternistycznie zdała egzamin dojrzałości. 14 listopada 1949 r. uzyskała absolutorium na Wydziale Malarstwa Ściennego i Sztalugowego z wynikiem ogólnym bardzo dobrym. W maju 1951 r. otrzymała dyplom z malarstwa sztalugowego i ściennego w PWSSP w Poznaniu. Od października 1948 r., jeszcze jako student pełniła w PWSSP funkcję młodszego asystenta na Wydziale Malarstwa Sztalugowego i Ściennego, w pracowni prof. Jana Piaseckiego. W marcu 1950 r. została przyjęta do Związku Plastyków. Na ten czas datuje się początek przyjaźni z Arturem Nachtem-Samborskim, Markiem Żuławskim, Otto Axerem.
Od października 1950 r. została zatrudniona w PWSSP w Sopocie jako starszy asystent Katedry Malarstwa Architektonicznego, na tej uczelni pracowała do września 1966 r., pełniła kolejno obowiązki starszego asystenta i adiunkta w pracowni malarstwa prof. Stanisława Teisseyre’a.
W latach 1954-1955 brała udział przy odbudowie Starego Miasta w Gdańsku (wykonała dekorację fasad dwóch kamienic przy Długim Targu), a także w pracach nad koloryzacją nowych hal w Porcie Gdyńskim i dekoracją sal zamku w Gołuchowie. W 1956 r. zaangażowała się w organizację Festiwalu Sztuk Plastycznych w Sopocie, w kolejnych latach (1956-1962) pełniła funkcję przewodniczącej komitetu organizacyjnego.
Tytuł naukowy docenta przyznany został przez Centralną Komisja Kwalifikacyjną dla pracowników nauki 30 października 1958 r., już jako docent była asystentką prof. Piotra Potworowskiego w jego pracowni, na Wydziale Malarstwa w PWSSP w Gdańsku. Praca i przyjaźń z Potworowskim wpłynęła na jej malarstwo, według Zdzisława Kępińskiego, Pągowska odrzuca w tym czasie najpierw realistyczne konkrety swej surrealistycznej wizji, zachowując, pod wpływem właśnie Potworowskiego, zasadę oparcia podniety malarskiej na przeżyciu jakiegoś realnego zjawiska. Wyraża je językiem oderwanego malarskiego znaku o czysto plastycznym działaniu.
W 1958 r. 9 sierpnia wyszła za mąż za Stanisława Teisseyre’a, zachowując swoje nazwisko. Po rozwodzie z mężem związała się z Henrykiem Tomaszewskim i została jego żoną. Od 1963 r. zamieszkała w Warszawie.
W latach 1971-1973 pracowała w PWSSP w Łodzi i prowadziła pracownię malarstwa. W 1973 r. rozpoczęła pracę na Wydziale Grafiki ASP w Warszawie, gdzie prowadziła pracownię malarstwa i rysunku w latach 1973-1992.
W 1988 r. uzyskała tytuł profesora zwyczajnego, a w 1992 r. przeszła na emeryturę.
Teresa Pągowska potrafiła czerpać z doświadczeń swoich mistrzów spotkanych po drodze zmagań twórczych i pojmowania malarstwa: Wacława Taranczewskiego, Eustachego Wasilkowskiego, Piotra Potworowskiego. Wywarli oni niewątpliwie wpływ na malarstwo Teresy Pągowskiej, która jednak potrafiła odnaleźć swoją własną indywidualną drogę.
Teksty o artyście
Wybrane teksty o Teresie Pągowskiej z okresu jej pracy w PWSSP w Gdańsku:
1. Tekst docenta Prorektora PWSSP w Gdańsku Alfreda Wiśniewskiego, [maj 1958]
2. Tekst profesora PWSSP w Poznaniu, Eustachego Wasilkowskiego, 10 maja 1958
3. Tekst docenta Władysława Jackiewicza, 15 stycznia 1971
Wystawy
Wystawy indywidualne:
- 1956 – Teresa Pągowska, BWA Sopot
- 1960 – Teresa Pągowska. XIII Festiwal Sztuk Plastycznych, ZPAP, BWA, Sopot
- 1961 – Teresa Pągowska, Galerie Lambert, Paryż
- 1962 – Teresa Pągowska, Quadrante. Studio d’Arte Contemporanea di Matilde Giorgini, Florencja
- 1962 – Teresa Pągowska, Galerie il Canale, Wenecja
- 1964 – Teresa Pągowska. Peinture Contemporaire Polonaise, Galerie Numaga, Auvernier
- 1966 – Teresa Pągowska. Malarstwo, CBWA Zachęta, Warszawa
- 1966 – Teresa Pagowska, Galerie Numaga, Auvernier
- 1968 – Teresa Pągowska. Malarstwo, CBWA Zachęta
- 1968 – Teresa Pągowska, Galeria Współczesna, Warszawa
- 1969 – Teresa Pągowska, Galerie Numaga, Auvernier
- 1971 – Teresa Pągowska. XXIV Festiwal Sztuk Plastycznych, BWA, Sopot
- 1972 – Teresa Pągowska, Galeria Współczesna, Warszawa
- 1974 – Teresa Pągowska. Bilder, Neue Berliner Kunstverein, Rathaus Reinickendorf, Berlin
- 1974 – Teresa Pągowska, Galerie Numaga 2, Auvernier
- 1975 – Teresa Pągowska, Galeria Zapiecek, Warszawa
- 1976 – Teresa Pągowska, Galeria BWA, Lublin; Galeria BWA, Białystok; Galeria BWA, Olsztyn
- 1977 – Teresa Pągowska. Wystawa malarstwa, Galeria Studio, Warszawa
- 1977 – Teresa Pągowska. Malarstwo – cykl monochromatów, Klub Międzynarodowej Prasy i Książki, Warszawa
- 1978 – Teresa Pągowska, Galeria Dzieł Sztuki Współczesnej, Warszawa
- 1980 – Teresa Pągowska. Wystawa prac malarskich, Galeria Studio, Warszawa
- 1981 – Teresa Pągowska. Galeria sztuki A i B. Wahl, Warszawa
- 1983 – Teresa Pągowska. Oeuvres rècentes. Galerie Numaga 2, Auvernier
- 1984 – Teresa Pagowska. Huiles, Calart Art Contemporain, Genewa
- 1985 – Teresa Pągowska. Malarstwo, rysunek. Galeria Studio, Warszawa
- 1986 – Teresa Pągowska. Malarstwo i rysunek. Galeria Sztuki BWA, Gdańsk
- 1988 – Teresa Pągowska. Galeria Studio
- 1990 – Teresa Pągowska. Paintings. Persons & Lindell Gallery, Helsinki
- 1992 – Teresa Pągowska. Malarstwo, Galeria Kordegarda, Warszawa
- 1993 – Teresa Pągowska, Galeria Grafiki i Plakatu, Warszawa
- 1993 – Teresa Pągowska. Pastele. Galeria PN, Warszawa
- 1993 – Teresa Pągowska, Galeria 86, Łódź
- 1993 – Teresa Pągowska, Galeria Gest, Łódź
- 1993 – Teresa Pągowska, Starmach Gallery, Kraków
- 1994 – Teresa Pągowska – malarstwo, Galeria Zapiecek, Warszawa
- 1994 – Teresa Pągowska, Galeria Zamkowa, Lublin
- 1996 – Teresa Pągowska, Galeria Zamek w Reszlu, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
- 1996 – Teresa Pągowska. Malarstwo, Galeria Miejska Arsenał, Poznań
- 1997 – Teresa Pągowska, Galeria Sztuki Współczesnej Zachęta, Warszawa
- 1997 – Teresa Pagowska, Galeria PN, Warszawa
- 1998 – Teresa Pągowska. Malarstwo, Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku, Podkowa Leśna
- 1999 – Teresa Pągowska, Galeria Sztuki Sceny Plastycznej KUL, Lublin
- 1999 – Teresa Pągowska. Obrazy małe i jeszcze mniejsze, Galeria Grafiki i Plakatu, Warszawa
- 2001 – Teresa Pągowska, Galeria DAP, ZPAP, Warszawa
- 2002 – Teresa Pągowska. Malarstwo, Państwowa Galeria Sztuki, Sopot
- 2003 – Teresa Pągowska. Malarstwo. Obrazy z lat 1960-1970, Galeria Fibak Büchner, Warszawa
- 2003 – Teresa Pągowska. Malarstwo, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań
- 2004 – Teresa Pągowska, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, Kraków
- 2007 – Teresa Pągowska, Galeria Grafiki i Plakatu, Warszawa
- 2008 – Teresa Pągowska. Malerei, Galerie des Polnischen Instituts, Düsseldorf
- 2008 – Teresa Pagowska. Figury magiczne, obrazy z lat 972-2006, Galeria Piotra Nowickiego, Warszawa
Wybrane wystawy zbiorowe:
- 1949 – Wystawa Okręgowa ZPAP, Poznań
- 1955 – Ogólnopolska Wystawa Młodej Plastyki. Przeciw wojnie – przeciw faszyzmowi, Arsenał, Warszawa
- 1957 – Wystawa 1 – Majowa, Okręgu Gdańskiego ZPAP, BWA, Sopot
- 1957 – Ogólnopolska wystawa młodego malarstwa i rzeźby, X Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie, BWA, Sopot
- 1957 – Teresa Pągowska, Kazimierz Ostrowski, Mieczysław Baryłko, Władysław Jackiewicz, Salon Po Prostu, Warszawa
- 1957 – Salon Jesienny Okręgu Gdańskiego ZPAP, BWA, Sopot
- 1958 – Wystawa 1-Majowa Okręgu Gdańskiego ZPAP, BWA, Sopot
- 1958 – Salon Jesienny Okręgu Gdańskiego ZPAP, BWA, Sopot
- 1959 – Wystawa 1-Majowa Okręgu Gdańskiego ZPAP, BWA, Sopot
- 1959 – Wystawa 28 malarzy i rzeźbiarzy z Wybrzeża, BWA, Sopot
- 1959 – III Ogólnopolska wystawa malarstwa, rzeźby, grafiki, BWA, Sopot
- 1959 – XII Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie, BWA, Sopot
- 1960 – Peintres de la Galerie, Galerie Lambert, Paryż
- 1961 – Brzozowski, Dominik, Kowalski, Nowosielski, Pągowska, Ziemski, Contenporary Art Gallery, Chicago
- 1961 – „15 Polish Painters”, Museum of Modern Art, Nowy Jork
- 1962 – Wystawa malarstwa Zdzisława Brodowicza, Władysława Jackiewicza, Teresy Pągowskiej, Romana Usarewicza, Jerzego Zabłockiego, XV Festiwal Sztuk Plastycznych BWA, Sopot
- 1962 – Salon Jesienny, BWA Arsenał, Poznań
- 1964 – Plastycy Szkołom 1000-lecia, BWA, Sopot
- 1964 – Wystawa zakupów Wydziału Kultury PRN m Poznania, BWA, Poznań
- 1964 – „Salon de Mai”, Musée d’art. Moderne de la Ville de Paris, Paryż
- 1964 – Salon des Réalités Novelles, Musée d’Art. Moderne de la Ville de Paris, Paryż
- 1964 – Jeunes et Grands d’Aujourd’hui, Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris, Paryż
- 1965 – 20 lat Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w twórczości plastycznej, Wystawa malarstwa, CBWA Zachęta, Warszawa
- 1965 – Porównania. XVIII Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie, BWA, Sopot
- 1966 – 17 Polish Painters, D’Arcy Galleries, Nowy York
- 1967 – Porównania II. XX Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie, BWA, Sopot
- 1967 – Salon des Réalités Nouvelles, Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris, Paryż
- 1969 – Ogólnopolska wystawa malarstwa – III Jesienne Konfrontacje, Dom Sztuki, Rzeszów
- 1970 – V Jubileuszowy Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego, BWA, Szczecin
- 1971 – Portret człowieka, CBWA Zachęta, Warszawa
- 1972 – Atelier 72. Edinburgh Festival, Richard Demarco Gallery, Edynburg
- 1973 – I Triennale Malarstwa I Grafiki. Nasz czas – metafora – tendencje, BWA, Łódź
- 1974 – Polish Painting Today, The Royal British Artist’s Gallery, London
- 1974 – Pintura Polacca Contemporanea, Museo de Bellas Arte, Caracas
- 1975 – Dzieła Współczesnych artystek polskich, Muzeum Narodowe w Poznaniu
- 1975 – Art. Polonais, Radio France, Paryż
- 1975 – Przeciw wojnie. V Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Państwowe Muzeum na Majdanku, Lublin
- 1975 – Wizerunek kobiety. Malarstwo, rzeźba grafika, Galeria Sztuki BWA, Sopot
- 1976 – VI Festiwal Sztuk Pięknych. Hommage Xaweremu Dunikowskiemu w 100 rocznicę urodzin, CBWA Zachęta, Warszawa
- 1977 – VI Bienal International del Deporte en las Bellas Artes, Palacios de Exposiciones del Retiro, Madryt
- 1977 – Collection donated for the polish Blind by Warsaw Artists, The Copley Society of Boston, Boston; The American Institute of Architects, Waszyngton; The Kosciuszko Fundation, Nowy Jork
- 1977 – Akt w sztuce współczesnej, BWA, Sopot
- 1978 – Współczesne malarstwo na misach ceramicznych. Kolekcja Jana Styczyńskiego, Galeria Kordegarda, Warszawa
- 1978 – VII Festiwal Sztuk Pięknych, CBWA Zachęta, Warszawa
- 1978 – Sport w Sztuce, Muzeum Sportu i Turystyki, Warszawa
- 1979 – Laureaci Nagród Państwowych i Ministra Kultury i sztuki przyznanych w 35-leciu PRL, CBWA Obecność sztuki, KMPik, Warszawa
- 1979 – Vingt ans de la Gallerie, Gallerie Lambert, Paryż
- 1979 – Erotyka, Dom Artysty Plastyka, Warszawa
- 1980 – 75 lat warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Tendencje twórcze pedagogów, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa
- 1980 – Akt Atelier Mensch, Hamburg
- 1981 – Kilmaty, Galeria Sztuki Współczesnej BWA, Opole
- 1982 – Człowiek- emocje . Wystawa współczesnego portretu polskiego (1918-1981)ze zbiorów Muzeum Ziemi Lubuskiej, Muzeum Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra
- 1982 – Malarstwo i grafika z konkursu zamkniętego na dzieło plastyczne w 600-lecie obecności obrazu Bogurodzicy na Jasnej Górze, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa
- 1984 – Pamięć. Wystawa dedykowana Powstaniu Warszawskiemu, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej
- 1987 – Misterium męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa”, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa
- 1987 – Malarstwo w kręgu akademii warszawskiej, Muzeum Przemysłu – Zakłady Norblina, Warszawa; Galeria EL, Elbląg
- 1989 – Świadectwo wspólnoty, Trzecia prezentacja darów i depozytów sztuki dawnej i sztuki współczesnej, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa
- 1990 – Artyści dla Rzeczpospolitej, Galeria Studio, Warszawa
- 1991 – Artystki polskie, Muzeum Narodowe w Warszawie
- 1991 – Voices of Freedom. Polish Women Artists and the Avant Garde 1880-1990, National Museum of Women in the Arts, Waszyngton
- 1992 – Obecność III, Muzeum Etnograficzne, Poznań
- 1992 – Collection, Kolekcja, Musée d’Art. Contemporaine, Lyon
- 1994 – Ars erotica, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa
- 1994 – W kręgu nowej figuracji. Artyści Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Galeria 3A, Warszawa
- 1995 – Wystawa pedagogów z okazji 50-lecia PWSSP im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, Państwowa Galeria Sztuki, Łódź
- 1998 – 7 wspaniałych, Galeria Grafiki i Plakatu, Warszawa
- 1999 – Wystawa malarstwa, Galeria Sztuki A i B. Wahl, Warszawa
- 2000 – Malarze i obrazy z kręgu warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, Galeria przy Operze, Warszawa
- 2000 -Autoportret na koniec wieku, Galeria Grafiki i Plakatu
- 2001 – Ni pies ni wydra. Wielorasowe malowidła, Galeria Karowa, Warszawa
- 2001 -Klasycy akademii warszawskiej w zbiorach Galerii Studio, Galeria Aula, Warszawa
- 2002 – Warszawski przegląd malarstwa, Galeria DAP, Okręg Warszawski ZPAP, Warszawa
- 2003 – Siedmiu wspaniałych. Jan Cybis oraz laureaci nagrody jego imienia, Galeria Sztuki Współczesnej, Olsztyn
- 2004 – Warszawa w Wilnie – Wilno w Warszawie, Galeria DAP, Warszawa; Galeria Arka, Galeria Grafiki, Wilno
- 2004 – Powinność i Bunt. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1944-2004, Zachęta, Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa
- 2004 – Mistrzowie malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie 1904-2004, Muzeum Narodowe w Warszawie
- 2005 – Wystawa malarstwa, Galeria Opus, Wrocław
- 2005 – Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Gdańsk. Tradycja i współczesność, Muzeum Narodowe w Gdańsku
- 2005 – Pamięci i uczestnictwo. Wystawa na jubileusz Sierpnia ’80 i Solidarności, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gdańsk
- 2007 – Zapisy przemian. Sztuka polska z kolekcji Krzysztofa Musiała, Muzeum Narodowe, Wrocław; Zamek Książąt Pomorskich, Szczeci, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa; Muzeum Narodowe, Kraków; Muzeum narodowe, Poznań
Nagrody
- 1955 – Nagroda za całokształt wystawionych prac na „Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki. Przeciw wojnie – przeciw faszyzmowi” w Arsenale w Warszawie
- 1979 – Za obraz „Kres II” otrzymała I nagrodę na wystawie „Przeciw wojnie Majdanek ’79. VI Wystawa malarstwa, rzeźby i grafiki”, Państwowe Muzeum na Majdanku, Lublin
- 1991 – Nagroda Fundacji im Jurzykowskiego za rok 1990
- 2001 – Nagroda im. Jana Cybisa za rok 2000
- 2002 – Doktorat honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku
- Nagroda im Kazimierza Ostrowskiego
Varia
- Wiersz Teresy Pągowskiej (bez tytułu), 2001
Źródła
Archiwum ASP w Gdańsku.
Archiwum Fotograficzne ASP w Gdańsku.
Archiwum Biblioteki ASP w Gdańsku.
Teresa Pągowska. Seria: Współczesna malarstwo polskie. Oprac. Zdz. Kępiński, Warszawa 1969.
Teresa Pągowska, [katalog]. Red. J. Fogler, tł. E. Krasińska, G. Listowski, Warszawa 2001.
Teresa Pągowska. Przesypywanie czasu. Malarstwo 1962-2006. Tekst K. Lipka, Warszawa 2008.
Teresa Pągowska. Wystawa monograficzna, 20 sierpień- 11 wrzesień 1960. Tekst Zdz. Kępiński, Sopot 1960.
http://culture.pl/pl/tworca/teresa-pagowska, 17.02.2015
http://www.galeriagiza.pl/pagowska.php, 17.02.2015
Oprac. Anna Zelmańska-Lipnicka