Eugenia Różańska
Eugenia Różańska
Eugenia Różańska
ur. 3 stycznia 1906 w Moskwie (wg późniejszych dokumentów 16 stycznia 1909 w Warszawie), zm. 22 września 1982 w Warszawie
Malarka, ilustratorka, pedagog. W 1925 r. rozpoczęła naukę w Uniwersytecie Warszawskim, przez dwa lata studiowała filozofię, historię sztuki i polonistykę. Potem kształciła się przez dwa lata w warszawskim Instytucie Sztuk Plastycznych. W 1929 r. rozpoczęła studia w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie (ASP), studiując malarstwo i grafikę, dyplom uzyskała w 1934 r. W tym samym roku wstąpiła w struktury ZZPAP (ZPAP). W 1935 r. otrzymała stypendium artystyczne na wyjazd zagraniczny. Przebywała we Francji, Anglii i we Włoszech. W 1936 r. w Londynie zawarła związek małżeński z malarzem Markiem Żuławskim, małżeństwo po dwóch latach zakończyło się rozwodem. Do Polski wróciła w 1938 r. Miała kontakty artystyczne z Grupą Artystów Plastyków „Pryzmat”. Współpracowała z Polską Agencją Telegraficzną PAT w zakresie grafiki użytkowej, opracowywała graficznie miesięcznik „Arkady”, a także była autorką okładek miesięcznika „Skamander”. Tworzyła liczne ilustracje do książek i czasopism dziecięcych oraz plakaty. Podczas II wojny straciła cały dorobek artystyczny, w 1944 r. została wywieziona na przymusowe roboty do Niemiec. Po wojnie osiedliła się w Sopocie. Z PWSSP w Gdańsku z siedzibą w Sopocie była związana w l. 1946-1949 na stanowisku zastępcy profesora, na Wydziale Malarstwa. Prowadziła specjalistyczną pracownię Grafiki użytkowej i Pracownię rysunku wieczornego. Jej studenci zaprezentowali z dużym sukcesem swoje prace na poznańskiej Wystawie Wyższych Szkół Plastycznych w 1949 r. Jeszcze w tym samym roku artystka zakończyła działalność pedagogiczną i przeniosła się do Warszawy. W stolicy rozpoczęła współpracę m.in. z wydawnictwami Czytelnik i Nasza Księgarnia. Ilustrowała tygodnik „Świerszczyk”, tworzyła obwoluty do serii pocztówek Wydawnictwa „Ruch”. Wykonała foldery II Festiwalu Sztuk w Sopocie. W 1957 r. przebywała we Włoszech na stypendium MKiS. W poł. lat siedemdziesiątych ze względu na zły stan zdrowia zaprzestała malarstwa olejnego i zajęła się tkaniną artystyczną.
Wystawy
Wystawy indywidualne:
- 1938 – pierwsza indywidualna wystawa, IPS, Warszawa
- 1958 – pierwsza powojenna wystawa indywidualna, CBWA Zachęta, Warszawa
- 1960 – Warszawskie Przedsiębiorstwo Transportu i Budownictwa
- 1961 – Galeria MDM, Warszawa
- 1961 – CBWA, Wrocław
- 1964 – Cykl Owale, Galeria MDM, Warszawa
- 1968 – CBWA Zachęta, Warszawa
- 1968 – BWA, Sopot
- 1980 – wystawa malarstwa, rysunków i tkaniny artystycznej, Dom Plastyka, Warszawa
- 1982 – wystawa pośmiertna, Galeria MDM, Warszawa
Wystawy zbiorowe:
- 1933 – debiut na wystawie prac młodych plastyków, uczestników obozu letniego im. Karola Stryjeńskiego, Instytut Propagandy Sztuki [IPS], Warszawa (II równorzędna nagroda)
- 1935 – V Salon Zimowy, IPS, Warszawa
- 1936 – Salon plastyków ZPAP, IPS, Warszawa
- 1937 – IX Salon malarski, IPS, Warszawa
- 1937 – Salon Letni, Londyn, UK
- 1937 – wystawa zbiorowa, objazdowa, UK
- 1938 – Wystawa. Bractwo św. Łukasza (Tytus Czyżewski, Rafał Malczewski, Eugenia Różańska, Jerzy Wolff, Stanisław Zalewski), IPS, Warszawa
- 1938 – X Salon, IPS, Warszawa
- 1939 – wystawa zbiorowa „Martwa natura w malarstwie polskim”, IPS, Warszawa (odznaczenie IPS)
- 1950 – I Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Warszawa
- 1951 – II Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Warszawa
- 1952 – III Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Warszawa
- 1953 – X-lecie Ludowego Wojska Polskiego w Twórczości Plastycznej, Warszawa
- 1954 – IV Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Warszawa
- 1956 – I Ogólnopolska Wystawa Grafiki, Warszawa
- 1959 – Londyn, UK
- 1961 – Polskie Dzieło Plastyczne w XV-lecie PRL, Warszawa
- 1962 – Tunis
- ponadto udział w większości wystaw Oddziału Warszawskiego ZPAP
Konkursy
- Konkurs na polichromię Dworca Głównego w Warszawie
- 1938 – Ogólnopolski konkurs na tkaninę artystyczną spółdzielni „Ład” (I nagroda za dywan)
- 1956 – Konkurs na ilustracje do dzieł Adama Mickiewicza (wyróżnienie)
Nagrody
- 1959 – Nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży
- 1980 – Odznaka Zasłużony Działacz Kultury
Źródła
Archiwum ASP w Gdańsku
Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Gdańsku, 1945-1965, (red. J. Wnuk), Warszawa, 1966
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945-2005. Tradycja i współczesność, (układ merytoryczny katalogu W. Zmorzyński; Muzeum Narodowe w Gdańsku), Gdańsk, 2005
W. M. Rudzińska, Hasło – Eugenia Różańska, [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/eugenia-rozanska
Oprac. Anna Polańska