Malarka, pedagog. Artystka należała do książęcego rodu Massalskich. Ojciec Stanisław, adwokat, zginął w obozie KL Auschwitz, w 1941 roku. Matka i młodsza siostra, po powstaniu warszawskim trafiły do obozu w Rawensbrucke. Okres wojny artystka spędziła w Warszawie. Uczęszczała do Gimnazjum Handlowego, jednocześnie pracowała w firmie chemiczno-szklarskiej oraz pobierała lekcje rysunku u Bogny Gradowskiej. Massalska podczas okupacji niemieckiej należała do konspiracji w PZP (Polski Związek Powstańczy)- Okręg Warszawski Armii Krajowej – Oddział V – batalion łączności. Jako członkini Szarych Szeregów była telefonistką-łączniczką w stopniu strzelca szeregowego. Brała udział w powstaniu warszawskim, pseudonim "Małgosia". Po upadku powstania została wywieziona do obozu w Bergen-Belsen. W Niemczech spędziła pół roku. Jesienią 1946 roku wróciła do Warszawy, później wyjechała z matką i siostrą do Sopotu. W 1947 roku ukończyła Liceum Ogólnokształconce im. Marii Curie Skłodowskiej w Sopocie i rozpoczęła studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Gdańsku (nr legitymacji studenckiej 217). Dyplom uzyskała w 1951 roku. Ze względu na trudną sytuację materialną dorabiała pracując w jednej z sopockich kawiarni. W 1948 roku odbyła praktyki w Bolesławcu, w fabryce ceramiki. Była bardzo zaangażowana w organizację wystaw uczelnianych m. in w 1949 roku ponad 6 tygodni uczestniczyła w przygotowaniach prac na Festiwal Szkół Artystycznych w Poznaniu. W 1951 roku współpracowała z zespołem ceramików Hanny Żuławskiej, współorganizując warszawską wystawę: „Hanna Jasińska-Żuławska. Szczegół ceramiczny w architekturze”. W 1950 roku Massalska objęła stanowisko kierownika Ogniska Kultury Plastycznej w Pucku, gdzie pracowała przez rok, aż do momentu zatrudnienia w macierzystej uczelni. Studiując należała do Bratniej Pomocy oraz ZAKA (Związek Akademickich Kół Artystycznych). Od 1951 roku należała do ZPAP.

W latach 1951-1980 była pedagogiem w gdańskiej PWSSP. Do 1955 roku pełniła funkcję asystenta, później adiunkta, a do 1965 roku docenta. Jesienią 1963 roku wyjechała na trzymiesięczne stypendium do Paryża. W latach 1964-1970 prowadziła pracownię malarstwa ściennego na Wydziale Malarstwa, a następnie na Zaocznym Studium Wychowania Plastycznego.

Uczestniczyła w licznych wystawach, jeszcze jako studentka brała udział w poznańskim Festiwalu Szkół Artystycznych (1949). Później we wszystkich wystawach OWP, a w 1950 roku, w warszawskiej wystawie „Młodzież walczy o pokój”. W 1952 roku na II Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki została wyróżniona, wspólnie z Zofią Lipińską, za obraz „Powrót z nowej szkoły”. Również podczas IV OWP (1954) otrzymała wyróżnienie za dzieło „Strajk tkaczy w Żyrardowie”, namalowane wspólnie z Ewą Hoffman, Eleonorą Jagaciak i Urszulą Ruhnke. Młode artystki nie ukrywały, że inspiracją do powstaniach ich wspólnego dzieła był sztandarowy obraz pedagogów sopocko -gdańskiej PWSSP „Pierwszomajowa manifestacja w 1905 roku”, nagrodzonej w 1952 na II OWP . Barbara Massalska wzięła również udział w warszawskiej wystawie „Tkanin i ceramiki” w 1955 roku, na której zaprezentowała wykonaną wspólnie z Marią Leszczyńską mozaikę „Tarcza zegara słonecznego”. Rok 1955 i udział Massalskiej w wystawie „Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi”, to przełom w twórczości artystki. Odejście od malarstwa w duchu postimpresjonistycznym, czy realistycznym politycznie zaangażowanym, w stronę abstrakcji oraz zainteresowań malarstwem architektonicznym. Artystka ściśle współpracowała z Hanną i Jackiem Żuławskimi, co zaowocowało m. in. realizacjami polichromii kamienic przy ulicy Długiej i Długim Targu w Gdańsku oraz wystroju budynków MDM w Warszawie. Współpracowała z architektami i rzeźbiarzami (m. in. Stefanem Listowskim, Adamem Smolaną, Ryszardem Semką, Tadeuszem Różańskim, Januszem Olędzkim) przy projektach i realizacjach osiedli m. in. „Przymorze” w Gdańsku. Brała również udział przy dekoracji wnętrz transatlantyka MS Batory(1957). Stworzyła liczne witraże m. in. do kościoła p. w. św Teresy w Dźbowie pod Częstochową, kaplicy pałacowej Sapiehów w Kodeniu, kościoła p. w. św Barbary w Gdańsku. Uprawiała malarstwo sztalugowe oraz monumentalne: mozaikę, malarstwo ścienne i witraż.

Zmarła po ciężkiej chorobie 20 marca 1980 roku. Została pochowana w rodzinnym grobowcu książąt Massalskich, na warszawskich Powązkach.

Wystawy

Wystawy indywidualne:

• 1961 – Muzeum Narodowe w Koszalinie
• 1961 – BWA, Sopot
• 1968 – BWA, Sopot
• 1968 – Dom Plastyka, Warszawa
• 1973 – BWA, Sopot
• 1982 – Muzeum Narodowe w Gdańsku
• 1983 – Galeria Zapiecek, Warszawa
• 2007 – Galeria Sztuki Współczesnej, Łomża

Wystawy zbiorowe:

• 1949 – Festiwal Szkół Artystycznych, Poznań
• 1950 – Wystawa Młodzież Walczy o Pokój, Warszawa
• 1951 – Wystawa Szczegół Ceramiczny w Architekturze, Zachęta, Warszawa
• 1951 – I Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Warszawa
• 1952 – II Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Warszawa (wyróżnienie)
• 1953 – VIII wystawa ZPAP Okręgu Gdańskiego
• 1953 – III Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Warszawa
• 1954 – IV Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Warszawa (wyróżnienie)
• 1954 – Wystawa Młodych Plastyków, Sopot
• 1955 – Wystawa tkanin i ceramiki plastyków Wybrzeża, Zachęta Warszawa
• 1955 – Ogólnopolska wystawa młodej plastyki Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi, Arsenał, Warszawa
• 1957 – I Ogólnopolska Wystawa Młodego Malarstwa i Rzeźby w ramach X Jubileuszowego Festiwalu Sztuk Plastycznych, BWA, Sopot
• 1958 – Salon Jesienny Okręgu Gdańskiego, Sopot
• 1959 – Wystawa Współczesnej Sztuki Religijnej, Warszawa (wyróżnienie)
• 1959 – III Ogólnopolska wystawa Młodego Malarstwa, Rzeźby i Grafiki w ramach XII Festiwalu Sztuk Plastycznych, BWA, Sopot
• 1960 – Ogólnopolska wystawa Polskie Dzieło Plastyczne na XV –lecie PRL, Gdańsk
• 1961 – Salon Okręgu Gdańskiego ZPAP w ramach XV Jubileuszowego Festiwalu Sztuk Plastycznych, BWA, Sopot
• 1962 – I Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego, Szczecin
• 1965 – Salon Jesienny Okręgu Gdańskiego ZPAP w ramach XVIII Festiwalu Sztuk Plastycznych, BWA, Sopot
• 1967 – Salon XX- lecia Okręgu Gdańskiego ZPAP, w ramach XX Festiwalu Sztuk Plastycznych, BWA, Sopot
• 1967 – Wystawa okręgu gdańskiego, Lublin
• 1970 – V Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego, Zamek Książąt Pomorskich, Szczecin
• 1970 – Wystawa polskiego malarstwa współczesnego, Neue Sparkasse, Hamburg
• 1971 – Wystawa polskiego malarstwa współczesnego, Pereson Press, Berlin
• 1973 – Międzynarodowa wystawa współczesnej plastyki kobiet, Federation Internationale Culturelle Feminine, Paryż
• 1972 – XXIV Festiwal Sztuk Plastycznych, BWA, Sopot
• 1972 – 25 lat Malarstwa Wybrzeża Gdańskiego w PRL, w ramach XXV Festiwalu Sztuk Plastycznych w Sopocie
• 1972 – VI Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego, Zamek Książąt Pomorskich, Szczecin
• 1973 – Malarze Gdańscy, BWA, Poznań
• 1973 – Wystawa ZPAP Okręgu Gdańskiego, Bydgoszcz
• 1974 – Malarstwo gdańskie 1945 – 1974 w ramach Panoramy XXX – lecia PRL, Pałac Kultury i Nauki, Warszawa
• 1974 – Ogólnopolskie Targi Plastyki Marynistycznej, Dwór Artusa, Gdańsk
• 1974 – Wystawa Okręgu Gdańskiego ZPAP, BWA, Poznań
• 1975 – XXX Lecie Okręgu Gdańskiego, Warszawa
• 1975 – Twórczość kobiet plastyczek, Muzeum Narodowe w Gdańsku
• 1975 – Salon Okręgu Gdańskiego ZPAP, w ramach XXVIII Festiwalu Sztuk Plastycznych, BWA, Sopot
• 1976 – Wystawa malarstwa z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet, Gmach Opery i Filharmonii Bałtyckiej, Gdańsk
• 1977 – I Biennale Sztuki Gdańskiej, BWA, Sopot
• 1977 – Wystawa współczesnego malarstwa artystów polskich, Stadtmuseum Warleberger Hof, Kilonia
• 1979 – III Biennale Sztuki Gdańskiej, BWA, Sopot

Projekty i realizacje

• 1954 – 1955 – Sgraffito kamienicy przy Długim Targu 26 ; projekt zegara słonecznego na kamienicę narożną Długiego Targu
• 1958 – Malowidło ścienne w kawiarni „Marysieńka” w Gdańsku (obecnie miejska Galeria Güntera Grassa – niezachowane)
• 1958 – Sgraffito do wnętrza Teatru Kameralnego w Sopocie (współpraca z Marią Leszczyńską)
• 1960 – Mozaika do wnętrza baru rybnego „ Aloza” w Gdyni (niezachowana)
• 1962 – 1963 – Witraże w kościele parafialnym pod wezwaniem świętej Teresy w Dźbowie koło Częstochowy
• 1962 – 1963 – Mozaika w Domu Turysty PTTK Miramar w Sopocie (niezachowana)
• 1963 – Mozaika w gmachu głównym Akademii Wychowania Fizycznego w Gdańsku
• 1963 – Mozaika w Centrum Sportu Akademickiego Politechniki Gdańskiej w Gdańsku
• 1963 – 1964 – Mozaika w poczekalni Dworca Głównego PKP w Gdańsku (niezachowana)
• 1966 – Witraże do pałacowej kaplicy Sapiehów w Kodeniu
• 1966 – Witraż do bazyliki Matki Boskiej Kodeńskiej w Kodeniu
• 1968 – Projekt mozaiki na ścianę ołtarzową w kościele „Gwiazdy Morza” w Sopocie
• 1968 – Projekt malowideł ściennych-stacje Drogi Krzyżowej w kościele pod wezwaniem „Gwiazdy Morza” w Sopocie
• 1968 – 1969 – Witraże do kościoła pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Laskowicach
• 1969 – 1970 – Witraż w kościele pod wezwaniem św. Józefa w Gdańsku
• 1972 – Projekt witraży do kościoła pod wezwaniem św. Trójcy w Gdańsku
• 1972 – Projekt witraży do kościoła pod wezwaniem św. Michała w Sopocie
• 1972 – 1975 – Witraże w kościele pod wezwaniem św. Barbary w Gdańsku
• 1975 – Mozaika w klubie oficerskim w Gdyni (niezachowana)
• 1975 – Projekt mozaiki do klubu sportowego „Gedania” w Gdańsku
• 1976 – 1977 – Witraże do kaplicy kościoła pod wezwaniem św. Jana Ewangelisty w Szczecinie
• 1977 – 1979 – Witraż w kościele pod wezwaniem Chrystusa Króla w Poznaniu

Nagrody i odznaczenia

• 1967 – Krzyż Walecznych 1944
• 1967 – nagroda wojewody gdańskiego
• 1969 – medal Wojska Polskiego, Krzyż Armii Krajowej
• 1973 – Złoty Krzyż Zasługi
• 1974 – odznaka „Za zasługi dla Gdańska”
• 1977 – zespołowa nagroda rektorska za opracowanie i projekt programu kształcenia dla studium zaocznego dla nauczycieli wychowania plastycznego

Źródła

Archiwum ASP w Gdańsku.

I. Huml, Polska sztuka stosowana, Warszawa 1978.

Wspomnienia z odbudowy głównego miasta (zebrała oraz wstępem i spisem budowniczych opatrzyła Izabella Trojanowska), Gdańsk, 1978.

Żuławska Hanna, Jacek Żuławski, dobór tekstów i fotografii Hanna Żuławska, Gdańsk, 1987.

Wspomnienia z odbudowy głównego miasta. T. 2 (zebrała i oprac. Izabella Greczanik-Filipp), Gdańsk, 1997.

Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945-2005: tradycja i współczesność (układ merytoryczny katalogu W. Zmorzyński; Muzeum Narodowe w Gdańsku), Gdańsk, 2005.

Wydział Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku (red. prof. Teresa Miszkin, prof. Jerzy Ostrogórski, prof. Mieczysław Olszewski), Gdańsk, 2007.

K. Lincer, Malarstwo monumentalne w twórczości Barbary Massalskiej na terenie Trójmiasta, [mps pracy licencjackiej napisanej pod pod kierunkiem dra Jacka Friedricha] Uniwersytet Gdański, Wydział Historyczny Instytut Historii Sztuki, Gdańsk 2014.

http://www.1944.pl/historia/powstancze-biogramy/Barbara_Massalska

http://cmentarze.um.warszawa.pl/pomnik.aspx?pom_id=6644

http://wybrzeze24.pl/salon-sztuki-gdanskiej/niezwykly-czar-szkoly-sopockiej-eleonora-jagaciak-barylko

Oprac. Anna Polańska