Andrzej Dyakowski
Andrzej Dyakowski
Andrzej Dyakowski
ur. 1 czerwca 1936 w Krakowie, zm. 14 stycznia 2020
Malarz, nauczyciel akademicki. Studiował w PWSSP w Gdańsku. Dyplom, w specjalności malarstwo architektoniczne, uzyskał w pracowni prof. Władysława Jackiewicza w 1969 roku. W latach 1969-1971 był zatrudniony jako asystent stażysta w Pracowni Technik Malarskich PWSSP w Gdańsku na Wydziale Malarstwa. W 1970 r. został laureatem I Nagrody na Ogólnopolskim Festiwalu Malarstwa Młodych w Sopocie. Od 1971 roku był pracownikiem (asystent etatowy) naukowo-dydaktycznym PWSSP, później Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Od 1973 do 1977 pracował na stanowisku starszego asystenta. Od 1974 roku był asystentem w Pracowni Rysunku Katedry Kształcenia Podstawowego Wydziału Malarstwa PWSSP. Od roku 1978 do 1989 sprawował funkcję adiunkta, samodzielnie prowadził Pracownię Malarstwa i Rysunku w Studium Pedagogicznym PWSSP. Od 1982 r. był adiunktem w Pracowni Malarstwa na Wydziale Malarstwa. Od 1983 r. samodzielnie prowadził pracownię Specjalizacji Malarstwa Ściennego PWSSP w Gdańsku. W roku 1988 jako docent objął samodzielną pracownię Malarstwa Ściennego. Od 1989 do 1991 na stanowisku docenta. Od 1991–kierownik Pracowni Malarstwa Ściennego PWSSP Gdańsk i profesor nadzwyczajny. W styczniu 1997 r. z rąk Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego otrzymał tytuł profesora.
Bierze udział w wystawach malarstwa w Polsce i za granicą. Wystawy indywidualne prezentował w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, Elblągu, Zakopanem, Sztokholmie, Zwinenbergu, Hamburgu. Brał udział w wielu wystawach zbiorowych, m.in.: Niemczech, Finlandii i Francji, gdzie uzyskał nagrody i wyróżnienia. Kierował pracami remontowymi elewacji kamienic na Starówce Gdańskiej w technikach: sgraffito, fresku i al. secco. W roku 2008 otrzymał nagrodę artystyczną „Statuetkę Gryfa Pomorskiego” od Marszałka Województwa Pomorskiego, a w 2010 Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska, za wkład w rozwój malarstwa ściennego. Prof. Andrzej Dyakowski jest dwukrotnym stypendystą Ministra Kultury i Sztuki. W roku 1983 otrzymał Nagrodę III stopnia Ministra Kultury i Sztuki. Jest laureatem Nagród Rektora ASP za pracę dydaktyczną (w kadencji prof. Franciszka Duszeńki, prof. Stanisława Radwańskiego oraz prof. Jerzego Krechowicza).
Obrazy prof. Andrzeja Dyakowskiego znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku i zbiorach prywatnych.
Opiekun praktyk wakacyjnych 1975, 1976; opiekun Międzynarodowego pleneru studentów krajów nadbałtyckich „FART” 1973, 1974, opiekun plenerów w Nowym Dworze, Kazimierzu n/Wisłą, Władysławowie, Potęgowie, Tucznie k/Piły w latach 1978, 1979, 1980, 1981, 1982,1983,1984, 1985, opiekun plenerów w Zakopanem 1994.
Opiekun, wspólnie z prof. Maciejem Świeszewskim grupy studentów, którzy ozdobili, w ciągu 7 miesięcy od października 2004 roku, swoim malarstwem nowy budynek Oddziału Hematologii i Onkologii Dziecięcej Kliniki Pediatrii, Hematologii, Onkologii I Endokrynologii Instytutu Pediatrii Akademii Medycznej w Gdańsku.
Członek ZPAP, autor recenzji I i II stopnia.
Pod okiem prof. Józefy Wnukowej, w świetlicy domu studenckiego, zdobył doświadczenie w tworzeniu kołtryn i projektowaniu mebli, jako rozwinięcie idei continuum między wystrojem ścian i całego wnętrza.
Dydaktyka
Metody i sposoby pracy
„Jacek Zdybel podkreśla iż prof. Andrzej Dyakowski wskrzesił idee uczenia malarstwa monumentalnego na gdańskiej uczelni, zwracając uwagę na logistykę ogromnie ważną dla każdej realizacji w przestrzeni publicznej, na dyscyplinę wymagającą totalnej zmiany podejścia do samego malarstwa, podkreśla także dynamikę plenerów malarstwa ściennego dla studentów, organizowanych przez prof. Andrzeja Dyakowskiego, najpierw – jeszcze w latach 70. we Władysławowie, następnie w m.in. Tucznie, czy Zakopanem.
Pod opieką Andrzeja Dyakowskiego na plenerach powstały spontaniczne wieloformatowe obrazy pod wspólną ideą „W hołdzie malarstwu polskiemu” (1980-1987). Realizowane m.in. na budynkach w otwartych przestrzeniach, spotkały się z emocjonalnym odbiorem (czasem nieuprzedzonej) społeczności. Np. w Tucznie koło Poznania, na ścianie stojącego w polu drewnianego budynku gospodarczego, widocznej od strony samochodowej drogi, z dnia na dzień powstała bezimienna prowokacyjna parafraza na temat „Czwórki” Józefa Chełmońskiego, z włączeniem portretu gospodarza w obręb obrazu). Uwspółcześnianym „przepisaniom” poddawano także m.in. „Bociany” Chełmońskiego (z udziałem Krzysztofa Wróblewskiego), obrazy Jacka Malczewskiego, czy Tadeusza Makowskiego.
Na energię i twórczą gotowość do eksperymentowania mogły mieć dodatkowy wpływ doświadczenia Andrzeja Dyakowskiego z „Galerią” Jerzego Krechowicza – świetlnym teatrem plastycznym (i jak pisze Danuta Godycka nowatorskim zjawiskiem, „niestety zbyt mało znanym – ewenementem w skali międzynarodowej”), „Spektakle Galerii budowane światłem, kolorem, ruchem, specjalnie na tą okazję przygotowanymi obiektami, rezygnując w kolejnych z przedstawień z aktorów i treści literackich, posługując się licznymi, jednoczesnymi projekcjami świetlnymi oraz w niezwykły sposób transformowanymi konstrukcjami, inspirowanymi poetyką dadaizmu i surrealizmu, mimo formowania się pola teatru z (…) stawały się działaniami, które jak się wydaje można określić mianem przestrzennego, kinetycznego wizualizmu (…)”.
Być może również z tych doświadczeń wynika pogląd prof. Andrzeja Dyakowskiego iż w przestrzeni publicznej, w dużych zgromadzeniach ludzkich najbezpieczniejsza jest abstrakcja, jej pokojowy, afirmatywny, analogiczny do łagodzącej obyczaje muzyki wymiar. Abstrakcja może nie ranić, nie dotykać, nie pomnażać traum, być „oddechem”, motywując do działań energią, harmonijnym, lub przywracającym harmonię pięknem. W wypowiedziach studentów powtarzają się opinie, iż profesor Andrzej Dyakowski nauczył ich kochać malarstwo.
Interpretował szereg kompozycji wariacyjnie poszukując nowych możliwości technicznych malarstwa monumentalnego i witrażu, by przypomnieć wielką mozaikę, wykonaną według projektu prof. Władysława Jackiewicza w Sali Konferencyjnej Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni; eksperymentował wtedy z mozaiką al prima, z barwnymi elementami umieszczonymi bezpośrednio na pionowej ścianie, w specjalnym szyku od góry ku dołowi, by powstały czyste, migoczące kolorami kolejne partie dekoracji.”
Wystawy
Wystawy indywidualne:
- 1970 – Gdynia – Morski Klub Kultury – malarstwo
- 1971 – Gdańsk – Klub Studentów Wybrzeża „Żak”- Salon debiutów – malarstwo
- 1978 – Gdańsk – Galeria Sztuki Współczesnej – malarstwo 14.01-5.02.1978 Salon Sztuki
- 1979 – Puck, Kościerzyna, Kwidzyń, Gdynia BWA – Dom Kultury – malarstwo
- 1984 – Sztokholm – Kungsgaten nr 24 – wystawa malarstwa
- 1986 – Getwinz, Zwingenberg Galerie – wystawa malarstwa
- 1989 – Wiernheim Niemcy – wystawa malarstwa
- 1989 – Michelbach – wystawa malarstwa
- 2010 – wystawa indywidualna z okazji 40-lecia pracy twórczej prof. Andrzeja Dyakowskiego GTPS, Gdańsk
Wystawy zbiorowe I konkursy:
- Dekoracja klubu studenckiego Żak
- Dekoracja Domu Studenckiego na ul. Chlebnickiej
- 1970 – Wyróżnienie Honorowe za obraz bez tyt. Okręg Łódzki ZPAP
- 1971 – Sopot – Festiwal Młodego Malarstwa – I nagroda
- 1970 – Sopot BWA – Ogólnopolska Wystawa Młodego Malarstwa, rzeźby i Grafiki – I nagroda
- 1972 – Ogólnopolski konkurs Biennale –„Bielska Jesień”
- 1973 – Łódź – ogólnopolski konkurs na obraz sztalugowy – dwa wyróżnienia honorowe
- 1973 – Gdańsk – „Młodzi i Starzy” – wystawa malarstwa
- 1973 – Wystawa Malarstwa „Młodzi Starzy” Gdańsk
- 1974 – Bydgoszcz BWA, Wystawa Okręgu Gdańskiego
- 1975 – Gdańsk – wystawa stypendystów GTPS
- 1976 – Warszawa – Konkurs XXX–lecie PRL
- 1977 – Sopot BWA – Biennale Sztuki Gdańskiej – „Malarze Gdańska”
- 1977 – wystawa malarstwa – Pokaz I
- 1980 – Brema – Wystawa Okręgu Gdańskiego
- 1981 – Zwingenberg – „Artyści z Polski i Jugosławii”
- 1982 – Franenthal – wystawa malarstwa malarzy Gdańska
- 1984 – Gdańsk – wystawa malarstwa – SARP
- 1985 – Bremen – wystawa malarstwa środowiska gdańskiego
- 1987 – Polnische Kunst der Gegenwart Munschen, Wystawa malarstwa Viernheim (Niemcy)
- 1988 – Wystawa malarstwa „Wczoraj i dziś”, Galeria BWA Sopot, Bremen
- 1989 – Zwingenberg – wystawa malarstwa
- 1989 – (26.02.1989) Wystawa i Aukcja Dzieł Sztuki Współczesnej
- 1989 – Wystawa malarstwa Wald-Michelbach (Niemcy)
- 1990 – Wystawa malarstwa Starnberg Niemcy
- 1990 – Udział w wystawie malarstwa Mechelen Belgia
- 1992 – Udział w wystawie malarstwa Frankenthal Niemcy
- 1993 – Udział w wystawie malarstwa w Galerii Kunstgatan 24 Sztokholm (Szwecja)
- 1995 – Wystawa malarstwa w Galerii YAM Zakopane
- 1996 – Wystawa w Hamburgu
- 2013 – Sposoby obrazowania – wystawa Dwory Karwacjanów i Gładyszów
- 2013 – Wystawa – Człowiek artysta – człowiek twórca, Wałbrzyska Galeria Sztuki Biuro Wystaw Artystycznych Zamek Książ
Projekty
- Dekoracja Żaku (sgraffito)
- Dekoracja auli Gdańskiego Towarzystwa Naukowego,
- Dekoracja restauracji „Róża wiatrów” w Gdańsku Wrzeszczu
Projekty i realizacje
- 1971 – projekt i realizacja malarstwa ściennego w Ośrodku Wypoczynkowym Przedsiębiorstwa Geologicznego w Gowidlinie k. Kartuz
- 1972 – projekt i realizacja malarstwa ściennego w Sali konferencyjnej Gdańskiego Towarzystwa Naukowego w Gdańsku
- 1973 – realizacje malarstwa ściennego w Sali konferencyjnej Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni – autor prof. W. Jackiewicz
- 1974 – projekt i realizacja malarstwa ściennego Dom Kultury w Nowym Tomyślu k. Poznania – projekt i realizacja malarstwa ściennego w przedszkolu Zakładów „Truso” w Elblągu
- 1975 – projekt i realizacja malarstwa ściennego w Domu Rzemiosła w Gdańsku
- 1985 – rekonstrukcja malarstwa elewacji frontowej hotelu „Jantar” w Gdańsku – Długi Targ z 1954 projekt prof. K. Ostrowskiego
- 1989 – renowacja wystroju elewacji na kamienicy przy ul. Długiej 64 technika sgraffito poj. H. Żuławska z 1951 roku
- 1990 – renowacja wystroju na kamienicy narożnej od strony ul. Tkackiej i Długiej 64 technika sgraffito poj. H. Żuławska z 1952 roku
- 1993 – realizacja malowidła reklamowego dla Rafinerii Gdańsk na elewacji budynku w Gdańsku-Oliwie przy AWF
- 1993 – rekonstrukcja wystroju w technice sgraffito autorstwa prof. J. Żuławskiego Gdańsk Długi Targ
- 1994 – realizacja malowidła panneau dekoracyjnego w Braniewie na terenie Browaru EB
- 1994 – projekt i wykonanie witrażu dla firmy Mega – Gdynia Orłowo
- 1995 – renowacja wystroju elewacji kamienicy przy Długim Targu – siedziba Banku Gdańskiego . technika Al. Secco proj. Stanisława Wójcika z 1951 roku.
- 1996 – renowacja 13-tu kamieniczek przy Długim Targu w Gdańsku. Technika, fresk-rekonstrukcja malarstwa elewacji budynku nr 85 przy ul. Długiej wg projektu prof. Hanny Żuławskiej
- 1993 – według projektu Jacka Zdybla – sgraffito – kościół w Gdyni Oksywiu
- 2004 – Opiekun, wspólnie z prof. Maciejem Świeszewskim grupy studentów, którzy ozdobili w ciągu 7 miesięcy od października 2004 roku, swoim malarstwem nowy budynek Oddziału Hematologii i Onkologii Dziecięcej Kliniki Pediatrii, Hematologii, Onkologii I Endokrynologii Instytutu Pediatrii Akademii Medycznej w Gdańsku
- 2008 – wraz ze swymi studentami wykonał znakomite sgraffito przedstawiające fragment mapy nieba z dzieła Machina Coelestis Jana Heweliusza na elewacji kamienicy przy Skwerze Heweliusza na Starym Mieście w Gdańsku
- Projektowanie dekoracji okolicznościowych, scenografii – „Balety polskie”, „Rock-opera – „Naga”, projektowanie reklam itp.
Nagrody
- 1981 – Rektora PWSSP
- 1983 – MKiS III stopnia
- 1985 – Rektora PWSSP II stopnia
- 1986 – Rektora PWSSP II stopnia
- 1986/1987 – Nagroda Rektora PWSSP I stopnia za osiągniecia w pracy pedagogicznej i artystycznej
- 1988 – Nagroda Rektora PWSSP I stopnia za osiągniecia w pracy pedagogicznej i artystycznej
- 1990 – Nagroda Uniwersytetu Gdańskiego w postaci medalu Uniwersytetu Gdańskiego w uznaniu zasług związanych z realizacja malarstwa ściennego.
- 2008 – Nagroda artystyczna „Statuetkę Gryfa Pomorskiego” od Marszałka Województwa Pomorskiego
- 2010 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska, za wkład w rozwój malarstwa ściennego
Źródła
Człowiek artysta – Człowiek twórca, katalog wystawy. Aut. tekstu D. Grubba-Thiedde. Wyd. Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Gdańsk 2013 ISBN 978-83—62759-42-2.
Materiały archiwalne do monografii szkoły na 50-lecie (nie opublikowane).
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945-2005. Tradycja i współczesność, Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku, 2005, ISBN 83-88669-91-5.
Archiwum osobiste prof. Andrzeja Dyakowskiego.
Archiwum ASP w Gdańsku.
Oprac. Anna Zelmańska-Lipnicka