Alfred Wiśniewski

Alfred Wiśniewski

Alfred Wiśniewski

Alfred Wiśniewski

ur. 21 lutego 1916 w Rogoźnie Wielkopolskim, zm. 18 stycznia 2011 w Sopocie

Artysta rzeźbiarz, pedagog, wychowawca wielu pokoleń rzeźbiarzy. Był wieloletnim mieszkańcem słynnej ulicy Obrońców Westerplatte – Ulicy Artystów. Mieszkał i pracował w Willi Bergera (Obrońców Westerplatte 24), pierwszej siedzibie Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, obecnie Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.

W 1937 roku ukończył Państwową Szkołę Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu (późniejszy Instytut Sztuk Plastycznych, następnie PWSSP, ASP a obecnie Uniwersytet Artystyczny), gdzie odbył studia na Wydziale Rzeźby i Brązownictwa. W l. 1946-1950 kontynuował w trybie zaocznym studia w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydziale Rzeźby. Dyplom w 1950 r. w pracowni prof. Franciszka Strynkiewicza.

Pracę pedagogiczną rozpoczynał w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych (od 1946 r.) oraz w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu (1947-1952), gdzie był kolejno asystentem, adiunktem i kierownikiem Pracowni Rzeźby Architektonicznej. W 1953 r. przeniósł się do Sopotu i został zatrudniony na Wydziale Rzeźby gdańskiej PWSSP, gdzie pracował do momentu przejścia na emeryturę w 1983 r. W 1956 r. uzyskał tytuł docenta, a w 1958 profesora nadzwyczajnego. W latach 1954-1960 pełnił funkcję prorektora. W czasie tej kadencji zorganizował pierwsze plenery w Pińczowie oraz bibliotekę uczelni. Od 1966 do 1969 roku był dziekanem na Wydziale Rzeźby. Przez wiele lat kierował Katedrą Rzeźby oraz Katedrą Rzeźby i Rysunku. Był członkiem Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego przy Ministerstwie Kultury i Sztuki oraz członkiem Komisji Nagród Ministra Kultury i Sztuki.

W ciągu 36 lat swojej pracy pedagogicznej wychował wielu znakomitych artystów rzeźbiarzy. Do grona jego uczniów należą m. in. Henryk Rasmus, Edward Sitek, Bronisław Tusk, Sławoj Ostrowski, Teresa Klaman, Stanisław Szwechowicz, Wojciech Gryniewicz, Jan de Weryha-Wysoczański, Maria Wojtiuk.

W latach 1953-1960 brał udział w odbudowie Głównego Miasta w Gdańsku. Był konsultantem rzeźby, obok Adama Smolany i Franciszka Duszeńki. Zrealizował szereg rzeźb m. in. płaskorzeźbę na ul. Kaletniczej 3, detale kamienic nr 51 i 77 przy ul. Długiej oraz 5 i 45, na Długim Targu przedproża nr 17 i medalion z królową na fasadzie kamienicy nr 1/7 oraz dwie rzeźby z attyki Złotej Bramy.

Uprawiał rzeźbę, ceramikę i medalierstwo.

Był twórcą licznych portretów i postaci-symboli, tworzył także rzeźbę sakralną. Zrealizował Pomnik Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 w Poznaniu.

W 1960 roku otrzymał Nagrodę im. Francesco Nullo na XXX Biennale w Wenecji.

Prace w zbiorach Muzeów Narodowych w Poznaniu, Warszawie i Gdańsku, Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie oraz w kolekcjach prywatnych.

Wystawy

Wystawy indywidualne:

  • 1956 – Sopot, BWA

Wystawy zbiorowe krajowe:

  • 1945-1952 – Wystawy Okręgu Poznańskiego ZPAP
  • 1947 – I, III Ogólnopolski Salon Plastyki, Kraków, Poznań
  • 1950 – „Plastycy w walce o pokój”, Warszawa – I nagroda
  • 1950 – I Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Warszawa, Muzeum Narodowe – praca „Granica pokoju” (gips) – I nagroda
  • 1950 – III Festiwal Plastyki, Sopot – ponowna prezentacja pracy „Granica pokoju”
  • 1952 – III Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Warszawa, Zachęta – II nagroda
  • 1954 – IV Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Warszawa, Zachęta – wyróżnienie
  • 1960 – „Rzeźba polska 1945-1960”, Warszawa
  • 1961/1962 – „Polskie Dzieło Plastyczne w XV lecie PRL”, Warszawa – praca Niobe, również członek Komitetu Organizacyjnego wystawy
  • 1979 – Tendencje i osobowości 1974-1979. Ogólnopolska wystawa Rzeźby w XXX-lecie PRL, Warszawa, Zachęta
  • 1999 – wystawa prac artystów plastyków mieszkających przy ul. Obrońców Westerplatte w Sopocie podczas Święta Ulicy Obrońców Westerplatte, Sopot
  • 2005 – wystawa „Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945-2005. Tradycja i współczesność” – wystawa z okazji 60-lecia uczelni, Gdańsk-Oliwa, Pałac Opatów

Wystawy międzynarodowe:

  • 1955 – Międzynarodowa Wystawa Sztuki Młodych, Warszawa – II nagroda – Srebrny Medal
  • 1956 – Międzynarodowa Wystawa Rzeźby, Paryż, Muzeum Rodina
  • 1957 – Wystawa Rzeźby, Carrara
  • 1958/1959 – Sztuka Krajów Socjalistycznych, Moskwa
  • 1960 – XXX Biennale Sztuki, Wenecja – nagroda im. Francesco Nullo
  • 1960 – Wystawa 17 laureatów XXX Biennale Sztuki w Wenecji, Nowy Jork , World House Gallery
  • 1970 – Międzynarodowa Wystawa „Przeciw wojnie i faszyzmowi”, Warszawa
  • 1975-1977 – Międzynarodowa wystawa sztuki „30 zwycięskich lat” – objazdowa po stolicach krajów socjalistycznych

Udział w wystawach sztuki polskiej za granicą:

  • 1949 – Moskwa
  • 1956 – New Delhi, Kalkuta, Madras, Bombaj
  • 1961 – Berlin
  • 1962 – Hanoi, Praga
  • 1963 – Bratysława
  • 1964 – Belgrad

Konkursy

  • 1949 – Ogólnopolski Konkurs Rzeźbiarski – nagroda
  • 1950 – konkurs na projekt pomnika Feliksa Dzierżyńskiego – II nagroda
  • konkurs na rzeźbiarską dekorację Sali II Światowego Kongresu Pokoju w Domu Słowa Polskiego w Warszawie – nagroda, realizacja
  • 1952 – konkurs przedolimpijski – III nagroda
  • 1960 – konkurs na pomnik Wolności w Gorzowie – II nagroda
  • 1962 – I etap konkursu na Pomnik Powstańców Wielkopolskich – wyróżnienie
  • 1963 – II etap konkursu na Pomnik Powstańców Wielkopolskich – nagroda i realizacja
  • 1978 – konkurs na pomnik Bolesława Bieruta

Wybrane realizacje rzeźbiarskie

  • 1936 – brama wjazdowa do Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego im. Janusza Korczaka w Antoniewie w Wielkopolsce
  • 1946 – La Magnifica, gips malowany, wł. Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie
  • 1949 – Bolinoga, brąz, wł. Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie
  • 1949 – La Magnifica, brąz, wł. Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni,
    Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie
  • 1950 – Warszawa, Dom Słowa Polskiego – rzeźba dekoracyjna na II Światowy Kongres Pokoju w Warszawie
  • 1950 – Granica pokoju, brąz, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1950 – Granica pokoju, gips, wł. Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie
  • Projekt pomnika M. Kopernika, gips, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1950 – Kopernik
  • 1950 – Apel sztokholmski, gips, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1952 – fryz z herbami miast polskich w Domu Dyplomaty w Warszawie
  • 1952 – Głowa, brąz, wł. Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni, Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie
  • 1952 – Przed biegiem, gips, wł. Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie
  • 1953-1964 – szereg rzeźb na Głównym Mieście w Gdańsku, popiersie Iwo Galla dla Teatru Gdańskiego, popiersie Stanisława Chudoby dla Szkoły Zawodowej w Śremie
  • 1954 – Hiob. Czasy pogardy, gips
  • 1957 – Czerwony kamień, granit polny, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1957 – Akt kobiecy, drewno, wł. Muzeum Narodowe w Gdańsku
  • 1959 – Tors kobiety z podniesionymi rękoma, brąz, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1960 – Portret Zdzisława Kępińskiego, brąz, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1960 – Penelopa-oczekiwanie, w ogrodzie tzw. „Belwederku” przy ul. Mickiewicza 36 w Sopocie
  • 1960 – Złoty Tors, brąz, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1960 – Tryptyk: Forma I, Forma II, Forma III, drewno lipowe, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1961 – Niobe, brąz , wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1961 – Niobe, gips, wł. Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni,
    Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie
  • 1961 – Niobe, brąz, wł. Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni,
    Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie
  • 1961 – Doris, brąz, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1963 – Peggy, brąz, wł.Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1966 – Złoty tors, brąz, wł. Muzeum Narodowe w Gdańsku
    Lata 70 – Madonna z dzieciątkiem, brąz, wł. Muzeum Narodowe w Gdańsku
  • 1972 – Portret pani I., gips
  • 1973 –Projekt Pomnika Partyzantów Polskich i Radzieckich
  • 1975 – Rewolucjonistka, brąz, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • 1976 – Portret pani Basi – gips
  • 1978 – „Bogini Trawy” – park w Gdańsku Oliwie
  • Lata 80 – Cisza, piaskowiec jasny, wł. Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

www.mng.gda.pl/

Nagrody i odznaczenia

  • 1949 – MKiS I stopnia za rzeźbę” Apel sztokholmski”
  • 1955 – Komitet Nagród Państwowych – wyróżnienie
  • 1955 – medal X-lecia PRL
  • 1959 – Krzyż Kawalerski OOP
  • 1965 – Odznaka Honorowa m. Poznania
  • 1970 – MKiS – Indywidualna II stopnia
  • 1974 – „Za zasługi dla Gdańska”
  • 1978 – MKiS – Indywidualna I stopnia
  • 1978 – Krzyż Oficerski OOP
  • 1981 – Rektora PWSSP
  • 1983 – MKiS – Indywidualna I stopnia
  • 1988 – Medal Edukacji Narodowej

Źródła

Archiwum ASP w Gdańsku.
Materiały archiwalne do nieopublikowanej monografii PWSSP w Gdańsku.
Alfred Wiśniewski, XXX Biennale di Venezia 1960, section polonaise, Warszawa, 1960.
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945-2005. Tradycja i współczesność, Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku, 2005, ISBN 83-88669-91-5.
Grzesiuk-Olszewska Irena, Polska rzeźba pomnikowa w latach 1945-1995, Warszawa: Neriton, 1995, ISBN 83-902407-6-9.
Jakimowicz Andrzej, Polska rzeźba współczesna, Warszawa: Wydawnictwo Sztuka, 1956.
Kotkowska-Bareja Hanna, Polska rzeźba współczesna, Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1974.
Krzyżyńska Olga, Alfred Wiśniewski, Rocznik Sopocki 2010-2011, s. 273-278.
Mulczyński Jarosław, Poznańska Zdobnicza. Historia Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu w latach 1919-1939, Poznań: Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu, 2009, ISBN 978-83-88400-45-2.
Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Gdańsku 1945-1965, pod red. J. Wnukowej Gdańsk, 1965.
Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Poznaniu 1919-1969, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1971.
Rzeźba pomnikowa i monumentalna w Polsce Ludowej, styczeń 1971, Wrocław: Muzeum Architektury, 1971.
Tendencje i osobowości 1974-1979, Ogólnopolska wystawa rzeźby w XXX-lecie PRL,
Tomczyk-Watrak Zofia, Wybory i przemilczenia, Gdańsk: słowo/obraz, 2001, ISBN 83-915791-0-7.
Witz Ignacy, Plastycy Wybrzeża, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1969.


Oprac. Małgorzata Dąbrowska