Adam Smolana

Adam Smolana

Adam Smolana

Adam Smolana

ur. 11 czerwca 1921 we Lwowie, zm. 5 stycznia 1987 w Sopocie

Rzeźbiarz, rysownik, pedagog, społecznik, a także niestrudzony taternik i narciarz biegowy. Tworzył w drewnie, kamieniu, metalu, gipsie, ceramice, zajmował się fotografią. Syn Ksawerego Karola i Marii Iwanickiej, brat Kazimierza i Zygmunta.

  • 1937 – po ukończeniu szkoły powszechnej oraz Gimnazjum im. Kazimierza Wielkiego, rozpoczął naukę na Wydziale Rzeźby w Instytucie Sztuk Plastycznych we Lwowie (ISP), którą kontynuował do 1941 roku pod kierunkiem swojego największego mentora rzeźby prof. Mariana Wnuka oraz prof. Józefa Starzyńskiego.
  • Latem 1937 roku wraz z matką i ojcem, pracownikiem pokładowym statków pasażerskich firmy Gdynia America Line (GAL) odbył podróż statkiem SS Polonia z rumuńskiej Konstancy przez archipelag wysp greckich do Jaffy (Palestyna-Izrael). Pierwsza tak daleka wyprawa będąca wówczas nagrodą za zdane egzaminy do szkoły artystycznej, najpewniej stała się ważnym wydarzeniem umacniającym jego wrażliwość artystyczną.
  • Wiosną 1939 roku przeszedł obowiązkowe szkolenie wojskowe w miejscowościach Pasieczna i Nadwórna pod Lwowem, ramach tzw. planu operacyjnego „Wschód”.
  • We wrześniu 1939 roku został przydzielony do jednego z oddziałów Dowództwa Okręgu Korpusu nr VI we Lwowie. Po kapitulacji miasta, jednostka została rozformowana 22 września 1939 roku. W ramach paktu Ribbentropp-Mołotow Lwów do 29 czerwca 1941 roku był pod okupacją sowiecką.
  • W latach 1941 – 1944 w czasie okupacji hitlerowskiej Smolana związany był z lwowską Kunstgewerbeschule jako sztukator i kamieniarz. Aby utrzymać się przy życiu wraz z kolegami z czasu studiów w ISP, Antonim Biłasem i Tadeuszem Łodzianą, wykonywał szereg doraźnych prac rzeźbiarskich, głównie na terenie lwowskich cmentarzy. Nadal pozostawał pod dydaktyczną opieką prof. Mariana Wnuka
  • Po wyparciu Niemców ze Lwowa, Sowieci zaczęli ustanawiać nową, tymczasową organizację życia w mieście. Na miejscu niemieckiej Kunstgewerbeschule utworzono Lwowską Zawodową Szkołę Przemysłu Artystycznego, w której w wieku 23 lat Adam Smolana został wykładowcą rzeźby. W tym czasie wstąpił do miejscowego Związku Artystów Plastyków.
  • W grudniu 1945 roku wraz z matką oraz przyszłą żoną Anną, został repatriowany ze Lwowa do Krakowa. Do stolicy Małopolski przyjechał specjalnym pociągiem wiozącym pracowników naukowych uczelni lwowskich i stowarzyszeń twórczych. W pierwszych tygodniach pobytu w powojennej Polsce, Smolana mógł liczyć na pomoc prof. Haliny Rudzkiej-Cybisowej, prof. Czesława Rzepińskiego – oboje przewodniczący Związku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków w Krakowie (ZZPAP). W tym okresie nieocenionym wsparciem okazała się również pomoc prof. Franciszka Wasilkowskiego byłego pracownika Politechniki Lwowskiej.
  • Na przełomie 1945 i 1946 roku w trakcie pobytu w Krakowie Smolana starał się nawiązać i odnawiać przerwane podczas wojennej zawieruchy i repatriacji kontakty z kolegami oraz kadrą naukowo-dydaktyczną środowiska artystycznego Lwowa. Dzięki krakowskiemu ZZPAP dowiedział się, że na ziemiach odzyskanych, w Sopocie zaczynają się prace nad organizacją szkoły artystycznej. Jednym z założycieli i wykładowców szkoły był prof. Marian Wnuk. Adam Smolana prowadził w tym czasie korespondencję z Profesorem, który nakłonił go do przyjazdu na Wybrzeże. Tworząca się wówczas uczelnia budowała kadry, poszukując artystów z doświadczeniem dydaktycznym.
  • 24 lutego 1946 roku Adam Smolana poślubił swoją wieloletnią przyjaciółkę z okresu lwowskiego Annę Rodycz, która przyjęła nazwisko Smolana. Młode małżeństwo otrzymało służbowe mieszkanie przy ul. Józefa Wybickiego 46 w Sopocie.
  • Od 01 marca 1946 roku został pracownikiem kontraktowym w stopniu asystenta rzeźby u prof. Mariana Wnuka w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Gdańsku z siedzibą w Sopocie (PWSSP). W tym czasie został kierownikiem pracowni sztukatorskiej, a jego pracownie rzeźbiarskie były zlokalizowane w starej oranżerii przy ul. Obrońców Westerplatte 28 oraz w Pawilonie Sztuki w Parku Północnym przy ul. Powstańców Warszawy obok Grand Hotelu.
  • 01 września 1947 roku otrzymuje nominację na starszego asystenta i kierownika pracowni rzeźby i pracowni sztukatorskiej.
  • 01 stycznia 1948 roku przydzielono mu stanowisko starszego asystenta na formalnie utworzonym Wydziale Rzeźby.
  • 14 grudnia 1949 roku został dopuszczony do wykonania pracy dyplomowej na warszawskiej ASP.
  • 16 września 1950 roku decyzją Rady Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie otrzymuje tytuł magistra ze specjalnością rzeźby. Dyplom obronił w pracowni prof. Franciszka Strynkiewicza.
  • W 1951 roku uchwałą senatu PWSSP w Gdańsku, otrzymuje tytuł kontraktowego zastępcy profesora Studium Rzeźby Wydziału Architektury Wnętrz oraz prorektora PWSSP. Na stanowisku prorektora pozostał do 1964 roku.
  • W sierpniu 1951 roku uczestniczy w III Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Berlinie. Podczas pobytu wykonuje serię zdjęć zniszczonego po wojnie miasta.
  • Od 1954 roku zaczyna cykliczne wyjazdy w Tatry wraz z grupą profesorów PWSSP: prof. Józefą Wnukową, prof. Stanisławem Teisseyrem czy prof. Hanną Żuławską. W czasie tych wyjazdów nawiązał trwałe, wieloletnie przyjaźnie z rodziną Krzeptowskich w Zakopanem. Wyjątkowo serdeczne i trwałe okazały się z Marią i Andrzejem Krzeptowskimi. Stałym miejscem jego corocznych wizyt było Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów oraz dom Krzeptowskich nieopodal Doliny Kościeliskiej w Kirach. Smolana poznał Antoniego Kenara i bezpośrednio zetknął się z jego twórczością rzeźbiarską w drewnie.
  • W połowie lat 50-tych rozpoczął, kontynuowany przez wiele lat, cykl rysunków pt. GÓRY (TATRY) oraz cykl rysunków z serii SZKICE RZEŹB.
  • 21 grudnia 1954 roku złożono pierwszy wniosek o przyznanie Adamie Smolanie tytułu naukowego profesora nadzwyczajnego PWSSP w Gdańsku, podpisany przez prof. Stanisława Teisseyre`a oraz doc. Alfreda Wiśniewskiego.
  • 28 grudnia 1955 roku uchwałą Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej Ministerstwa Kultury i Sztuki Smolana otrzymuje tytuł naukowy docenta i tym samym stanowisko samodzielnego pracownika naukowego.
  • Od 1956 do 1964 roku prowadził Pracownię Projektowania Rzeźbiarsko – Architektonicznego.
  • W 1957 roku wyjechal do Egiptu na Wystawę Sztuki Polskiej w Kairze i Aleksandrii.
  • W 1959 roku odbył kilkumiesięczny stypendialny pobyt we Włoszech oraz wziął udział w zbiorowej wystawie rzeźby w Castellanzy pod Mediolanem.
  • Na przełomie lat 50-tych i 60-tych powstał kontynuowany przez lata cykl rysunków z serii AKTY.
  • 02 lipca 1962 roku objął wieloletnie kierownictwo naukowe rzeźbiarskich kursów plenerowych organizowanych przez PWSSP w Pińczowie, Szydłowcu, a później w Dziemianach na Pomorzu.
  • Od końca grudnia 1964 roku do października 1965 roku przebywał na stypendium ministerialnym w Damaszku. Misją jego była pomoc w organizacji Wydziału Rzeźby ówczesnej wyższej szkoły artystycznej, a także przeprowadzenie cyklu wykładów poświęconych problemom europejskiej sztuki współczesnej. Stypendium w Damaszku spędził wspólnie z rysownikiem, ilustratorem i plakacistą Jerzym Srokowskim. Podróż po Syrii zaowocowała powstaniem, krótkiej serii kilkudziesięciu rysunków pt. SYRIA. Rysunki były pokazywane na wystawie w Damaszku w Galerii "Urbino", a w Polsce pierwszy raz na II Triennale Rysunku we Wrocławiu w 1968 roku. Podczas dziesięciomiesięcznego pobytu w Syrii wykonał również ponad 1000 zdjęć dokumentując zabytki kultury materialnej i architektury.
  • W latach 60-tych trzykrotnie wyjeżdżał do Grecji i Włoch. Za każdym razem wyjazdy podporządkowane były kulturze i sztuce, od antyku po współczesność.
  • 01 października 1969 roku objął stanowisko dziekana Wydziału Rzeźby.
  • 1970 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego.
  • 06 marca 1971 roku Adam Smolana wziął ślub cywilny z Izabellą Berwertz.
  • Od lipca do października 1971 roku podczas międzynarodowej berlińskiej wystawy rzeźby „Plastic und Blumen”, Smolana nawiązuje wieloletnią przyjaźń z artystami ze wschodnich Niemiec. Najbardziej znacząca była towarzyska i artystyczna  relacja z niemiecką rzeźbiarką Evelyn Hartnick.
  • 01 października 1971 roku objął stanowisko dziekana Wydziału Malarstwa i Rzeźby.
  • 26 czerwca 1972 roku przyszły na świat pierworodne dzieci: Ewa i Adam. Przedwczesne narodziny, brak specjalistycznej opieki medycznej przyczyniły się do śmierci dzieci dzień później, 27 czerwca.
  • 08 września 1972 roku umiera matka artysty, Maria Smolana.
  • 19 września 1972 roku Adam Smolana wziął ślub kościelny z Izabellą Berwertz-Smolaną w Kościelisku pod Zakopanem. Świadkami byli Andrzej i Józef Krzeptowscy.
  • W lutym 1974 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Sopotu.
  • 13 lutego 1974 roku został mianowany przez Stowarzyszenie Architektów Polskich (SARP) komisarzem polskiej wystawy "Le Mur Vivant" w Paryżu. W organizacji wystawy pomagał mu polski grafik i plakacista Roman Cieślewicz.
  • 08 października 1974 roku na świat przychodzi syn Mateusz.
  • 10 maja 1977 roku na świat przychodzi córka Dorota.
  • W 1979 roku był jurorem na VI Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdańsku. Złote Lwy Gdańskie otrzymał wówczas Krzysztof Kieślowski za film "Amator".
  • 11-13 grudnia 1981 roku uczestniczył w IV Kongresie Kultury Polskiej w Warszawie. Macierzystą uczelnię reprezentował wraz z prof. Józefą Wnukową i prof. Franciszkiem Duszeńką.
  • 28 grudnia 1983 roku został członkiem Komisji ds. Stypendiów Artystycznych dla młodych twórców przy Ministrze Kultury i Sztuki.
  • W grudniu 1983 roku w wyniku krwotocznego wylewu krwi do mózgu doznał częściowego lewostronnego paraliżu ciała. Od tego czasu jego praca twórcza stała się walką z samym sobą. Mimo podjętej terapii i rehabilitacji stan regresu zdrowia fizycznego i psychicznego, z upływem lat stale się pogłębiał.
  • 23 marca 1985 roku odsłonięto ostatnią pracę plenerową Adama Smolany – pomnik Poległych Mieszkańców Sopotu 1939 – 1945.
  • W latach 1984 – 1987 powstaje zaledwie kilka rzeźb oraz krótka seria rysunków. W tym okresie rzeźbę pt. „Izabell" pod okiem męża wykonała żona artysty. Jest to jedyna wspólna praca małżonków.
  • Adam Smolana umiera w 05 stycznia 1987 roku. Pochowany został na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie. 

Wystawy

Wystawy zbiorowe i ekspozycje publiczne: 

  • 1944 – Wystawa Plastyków Okręgu Lwowskiego (Ratusz Miasta), Lwów
  • 1945 – Wszechzwiązkowa Wystawa Plastyki, Moskwa
  • 1946 – I Wystawa Okręgu Gdańskiego ZPAP – Salon Sztuki, Politechnika Gdańska
  • 1947 – II Wystawa Okręgu Gdańskiego ZPAP – Salon Sztuki, Międzynarodowe Targi Gdańskie, Gdańsk
  • 1948 – Wystawa Ziem Odzyskanych, Hala Ludowa, Wrocław
  • 1950 – I Polska Wystawa Przemysłu Lekkiego, Moskwa
  • 1950 – XXIII Międzynarodowe Targi Poznańskie – Pawilon Komunikacji, Poznań
  • 1950 – I Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Muzeum Narodowe w Warszawie, (III nagroda)
  • 1950 – II Światowy Kongres Obrońców Pokoju, Warszawa
  • 1950 – Ogólnopolska Wystawa „Plastycy w walce o pokój”, Zachęta, Warszawa
  • 1951 – IV Festiwal Plastyki, BWA Sopot
  • 1951 – II Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Zachęta, Warszawa,  (II nagroda)
  • 1952 – III Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Zachęta, Warszawa
  • 1952 – Wystawa Sztuki Polskiej, Moskwa-Leningrad, ZSRR
  • 1954 – IV Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Zachęta, Warszawa
  • 1955 – Ogólnopolska Wystawa Młodej Plastyki, Warszawa, Arsenał (wyróżnienie za pracę Kenia)
  • 1956 – Wystawa Sztuki Polskiej, New Dehli, Indie
  • 1957 – Wystawa Sztuki Polskiej (szkice i rysunki), Kair – Aleksandria, Egipt
  • 1957 – X Festiwal Sztuk Plastycznych – Wystawa Młodego Malarstwa i Rzeźby, BWA Sopot
  • 1958 – Wystawa Młodego Malarstwa, Rzeźby i Grafiki na Festiwalu Sztuk Plastycznych w Sopocie
  • 1959 – Międzynarodowa Wystawa Rzeźby Plenerowej (rzeźba PTAKI), Castellanza (Mediolan), Włochy
  • 1959 – Wystawa Młodego Malarstwa, Rzeźby i Grafiki na Festiwalu Sztuk Plastycznych w Sopocie
  • 1960 – Wystawa Rzeźba polska 1945 – 1960, Warszawa
  • 1960 – II Ogólnopolska Wystawa Ceramiki i Szkła Artystycznego, Muzeum Śląskie, Wrocław
  • 1960 – Wystawa Młodego Malarstwa, Rzeźby i Grafiki na Festiwalu Sztuk Plastycznych w Sopocie
  • 1960 – Rzeźba Polska 1945 – 1960, ZPAP-CBWA, Zachęta, Warszawa
  • 1961 – Polskie Dzieło Plastyczne – Wystawa Rzeźby w XV-lecie PRL, Warszawa
  • 1963 – Polska Rzeźba Plenerowa, Opole
  • 1964 – Polska Rzeźba Plenerowa, Opole
  • 1965 – Wystawa grafiki i rzeźby XX lat PRL w twórczości plastycznej, Warszawa
  • 1965 – Polska Rzeźba Plenerowa, Opole
  • 1965 – XVIII Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie – PORÓWNANIA I, BWA Sopot
  • 1967 – XX Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie – PRÓWNANIA II, BWA Sopot
  • 1967 – Spotkania Krakowskie, Kraków
  • 1967 – Ogólnopolska Wystawa Rzeźby, ZPAP-CBWA, Zachęta, Warszawa
  • 1968 – I Biennale Rzeźby w Metalu, Warszawa-Wola, „Żagle”
  • 1968 – II Triennale Rysunku, Muzeum Miasta Wrocławia, Wrocław
  • 1968 – Wystawa Gdańsk w Malarstwie, Rzeźbie i Grafice, Dwór Artusa, Gdańsk
  • 1968 – XXI Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie – Malarstwo, Rzeźba, Grafika, BWA Sopot
  • 1969 – XXII Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie – PORÓWNANIA III, BWA Sopot
  • 1970 – Poznańskie Spotkania Rzeźbiarskie 1968 – 1970, Cytadela, Poznań
  • 1970 – III Festiwal Sztuk Pięknych, Warszawa
  • 1970 – Wystawa Malarstwa Grafiki i Rzeźby, 25 lecie ZPAP, Dwór Artusa, Gdańsk
  • 1971 – Ogólnopolska Wystawa Rzeźby, Wrocław
  • 1971 – Spotkania Krakowskie, BWA Kraków
  • 1971 – III Triennale Rysunku, Wrocław
  • 1971 – Plastik und Blumen: Ausstellung in Berlin Treptower Park, Berlin
  • 1971 – Wystawa projektów rzeźb pleneru z okazji 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika – "Propozycje dla Torunia", Dwór Artusa – BWA Toruń
  • 1974 – Przegląd Rzeźby Polskiej 1944 – 1974, BWA Lublin
  • 1974 – IV Ogólnopolska Wystawa Rzeźby, BWA Sopot ( medal za pracę "Apel U'Thanta")
  • 1976 – VI Festiwal Sztuk Pięknych, Zachęta, Warszawa
  • 1976 – Postawy Twórcze w Środowisku Gdańskim: Malarstwo, Rzeźba, Grafika, Zachęta, Warszawa
  • 1979 – Ogólnopolska Wystawa Rzeźby w XXXV-lecie PRL pt."Tendencje i osobowości 1974 – 1979", ZPAP-CBWA, Zachęta, Warszawa
  • 1979 – Wystawa Laureatów Nagród Państwowych MKiS przyznanych w 35-leciu PRL, Zachęta, Warszawa
  • 1980 – Monat der Bildenden. Kunst aus Gdańsk. Polnisher Künstlerverband Gdańsk – Gemälde – Druckgraphik – Skuplturen, Weserburg Museum für Moderne Kunst – Bremen, Niemcy
  • 1981 – IV Biennale Sztuki Gdańskiej, BWA Sopot
  • 1983 – Malarze i Rzeźbiarze Sopoccy (1945 – 1983), Muzeum Narodowe w Gdańsku, Urząd Miejski w Sopocie, Galeria Sztuki BWA Sopot
  • 1984 – Ogólnopolska Wystawa 40 lat PRL. Rzeźba, Malarstwo, Grafika, Tkanina, BWA Sopot
  • 1984 – Wystawa Polskiej Sztuki Współczesnej, Kuwejt
  • 1985 – VI Biennale Sztuki Gdańskiej, BWA Sopot
  • 1985 – „1a Mostra Internazionale di Scultura all`aperto”, Museo d`Arte Moderna Enzo Pagani Castellanza (Medolan), Włochy
  • 1985 – „2a Mostra Internationale della Piccola Scultura”,  Museo d`Arte Moderna Enzo Pagani, Castellanza (Mediolan), Włochy
  • 1985 – Zimowy Salon Rzeźby, Galeria ZAR, Gdańsk
  • 1985 – Künstler aus Gdańsk in Bremen. Danziger Kunst der 80er Jahre Sammlung der Galerie "Gdański Kantor Sztuki", Kommunal Galerie Weserburg, Bremen, Niemcy
  • 1986 – Polskie Małe Formy Rzeźbiarskie ze zbiorów Galerii ZAR, Sofia, Bułgaria
  • 1986 – I Triennale Rzeźby Portretowej – Gdańsk'86, Galeria Sztuki BWA, Sopot

Wystawy indywidualne:

  • 1956 – Biuro Wystaw Artystycznych, Sopot
  • 1959 – Biuro Wystaw Artystycznych, Sopot
  • 1962 – XV Festiwal Sztuk Plastycznych – Impreza Tysiąclecia; Biuro Wystaw Artystycznych, Sopot
  • 1964 – Galeria Pegaz, Zakopane
  • 1965 – Galeria "URBINO", Damaszek (Syria)
  • 1965 – Zachęta, Warszawa
  • 1967 – Dwór Artusa, Gdańsk
  • 1971 – Arsenał, Poznań
  • 1977 – Rzeźba i Rysunek, Galeria GTPS, Gdańsk
  • 1980 – Wystawa Rysunków, Biuro Wystaw Artystycznych, Sopot
  • 1981 – Wystawa Rzeźby i Rysunków, Biuro Wystaw Artystycznych, Sopot
  • 1984 – Rzeźba i Rysunek, Galeria BWA – Baszta Czarownic, Słupsk

Prace w kolekcjach prywatnych: w Polsce oraz w Australii, Egipcie, Francji, Hiszpanii, Holandii, Indiach, Kanadzie, Niemczech, Norwegii, Nowej Zelandii, Portugalii, Rosji, Syrii, Szwajcarii, Szwecji, USA, Włoszech.

Wystawy pośmiertne:

  • 1988 – BWA Sopot, Wystawa Jednej Rzeźby
  • 1993 – Galeria ZAR – Gdańska Galeria Rzeźby, Gdańsk
  • 1995 – Wystawa Rzeźby "Życie Drzewa", Wojewódzka Galeria Sztuki ARCHE (Muzeum Archeologiczne w Gdańsku), Gdańsk
  • 2001 – TPS "Dworek Sierakowskich" w Sopocie
  • 2008 – Galeria Sztuki Współczesnej, Dom Aukcyjny "Rempex", Warszawa
  • 2008 – Galeria "Refektarz", Kartuzy
  • 2011 – Galeria od Czasu do Czasu, Gdynia
  • 2012 – Galeria ARTPRODUCT, Poznań

Konkursy

  • 1947 – na pomnik Wyzwolenia Gdańska (II nagroda)
  • 1948 – na pomnik Adama Mickiewicza w Poznaniu (III nagroda)
  • 1948 – rzeźba figuralna w sporcie. Konkurs przed Olimpiadą letnią w Londynie (rzeźba Hazena, gips)
  • 1949 – na pomnik Wyzwolenia Gdyni (II nagroda)
  • 1952 – na pomnik Upamiętnienia Ofiar w Oświęcimiu-Brzezince / Pomnik Pamięci Ofiar Faszyzmu, Oświęcim Brzezinka (II nagroda)
  • 1971 – na pomnik Mikołaja Kopernika w Toruniu (w 500 rocznicę urodzin)
  • 1972 – na pomnik Władysława Broniewskiego w Płocku

Realizacje

Realizacje pomników, rzeźb plenerowych i monumentalnych:

  • 1951-1952 – Współpraca nad wystrojem plastycznym MDM (Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa) w Warszawie – płaskorzeźby przy ul. Marszałkowska 53 i 54, detale architektoniczne przy pl. Konstytucji.
  • 1952-1954 – Rzeźby dla gdańskiej starówki (np. ul. Długa: medaliony fasad kamienic nr 29 i 53, figury fasady nr 30 Mars i Wenus, Długi Targ: płyty przedproża nr 8 i 18 oraz figura szczytu nr 29, alegoria Sprawiedliwości na attyce Złotej Bramy oraz detale przedproży kamienic przy ul. Mariackiej)
  • 1958 – Pomnik Poległych i Pomordowanych Nauczycieli, Chojnice
  • 1959 – Pomnik Ofiar Hitleryzmu, Chojnice
  • 1959 – Pomnik Zwycięzców, Miastko
  • 1968 – „Żagle” , Warszawa-Wola
  • 1968 – Bulwar Nadmorski w Gdyni „Ryby”, Gdynia
  • 1968-1969 – Park Zdrojowy w Nałęczowie „Panny Nałęczowskie”
  • 1969 – Tablica pamiątkowa na latarni morskiej Rozewie
  • 1969 – Park Miejski w Starogardzie Gdańskim "Wierzyczanka"
  • 1968-1970 – Pomnik ku czci poległych w latach 1939-1945 żołnierzy polskich i radzieckich walczących o Gdynię, cmentarz w Gdyni – Redłowie
  • 1974 – Park Oliwski w Gdańsku – „Żagle”
  • 1977 – Wałbrzyska Galeria Rzeźby Plenerowej, Park ze skwerem Sybiraków w Wałbrzychu – „Aurora”
  • 1979 – praca nad założeniami architektoniczno-rzeźbiarskimi Pomnika Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku
  • 1985 – Pomnik Poległych Mieszkańców Sopotu 1939-1945 (współpraca Andrzej Rajchel i Włodzimierz Stopa)

Wybrane rzeźby w gipsie, kamieniu, metalu:

  • 1945 – Bieg (gips, płaskorzeźba), Moskwa
  • 1948 – Hazena (gips), Warszawa
  • 1950 – Ładowacz (gips), Warszawa; Kobieta z gołębiem pokoju (gips) Warszawa; Mechanik, Nowe Kadry (gips) Poznań
  • 1951 – Raymonde Dien (gips), Galeria Sztuki Socrealizmu, Muzeum Zamoyskich w Kozłówce
  • 1951 – Płaskorzeźby i detale architektoniczne na MDM-ie ul. Marszłkowska 53 oraz ul. Nowy Świat 15/17 (dawny „Cafe Club”), Warszawa
  • 1954 – Medalion (terakota), ul. Długa 53, Gdańsk
  • 1955 – Kenia (gips) (Arsenał 1955, nagroda), Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu
  • 1955 – Koszykówka (gips), (Ministerstwo Sportu)
  • 1960 – Głowa (glina angobowana), Muzeum Narodowe we Wrocławiu
  • 1968 – Żagle (metal), ul. Marcina Kasprzaka Warszawa Wola
  • 1970 – Muzyka (metal) Cytadela Poznań, w ramach Poznańskich Spotkań Rzeźbiarskich 1968 – 1970.
  • 1970 – Thais (piaskowiec), Sopot
  • 1977 – Aurora, Wałbrzych

Wybrane rzeźby w drewnie:

  • 1956 – Marynka, Prakseda
  • 1957 – Panna, Gladiatorzy, Głowa Wantuli
  • 1960 – Kora, Nike I
  • 1961 – Na Apel (Muzeum Narodowe w Poznaniu), Prawo, Narcyz (Muzeum Narodowe w Warszawie)
  • 1962 – Nike II (Muzeum Narodowe w Gdańsku), Narcyz, Maja, Tors, Ptak
  • 1964 – Piękna Helena, Muto
  • 1964-1969 – "Szkice I - XII"
  • 1966 – Hiacynt (Muzeum Narodowe w Gdańsku)
  • 1967 – Ikar, Eos
  • 1968 – Galaktoniusz z cyklu: KONIE
  • 1969 – Pięknotyła, Ikar II, Biały koń z cyklu: KONIE
  • 1970 – Echo, Źrebak z cyklu: KONIE, Nike Gdańska 1970
  • 1971 – Nike III, Nike IV
  • 1974 – Apel U'Thanta
  • 1978 – Sebastian z Birkenau
  • 1979 – Prometeusz, Ikar, Termopile, Egina, Nyks, Pax
  • 1980 – Menada, Ikar, Nike Apteros II, Izabell
  • 1981 – Ikar, Driada, Dalida, Doricha, Afrogenezja
  • 1984-1987 – Homo post Atomicus I, Homo post Atomicus II

Współpraca i konsultacje w zakresie projektów, zdobnictwa, architektury, rekonstrukcji zabytków:

  • Miastoprojekt Gdańsk / Spółdzielnia Mieszkaniowa "PRZYMORZE"
  • Mennica Państwowa w Warszawie
  • Port Gdański
  • Pracownie Konserwacji Zabytków w Gdańsku
  • Stocznia Gdańska im. Lenina (współpraca m. in. z Zygmuntem Choreniem projektantem żaglowca szkolnego "Dar Młodzieży")
  • Stocznia im. Komuny Paryskiej w Gdyni, Projekt akcentu rzeźbiarskiego, symbolu Stoczni im. Komuny Paryskiej
  • Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
  • Uzdrowisko Nałęczów
  • Zamek Książ w Wałbrzychu (główny projektant prac rzeźbiarskich)

Stypendia zagraniczne i wyjazdy naukowe

  • 1951 – Czechosłowacja
  • 1952 – ZSRR
  • 1957 – Egipt
  • 1959 – Włochy
  • 1965 – Syria (Damaszek) – Uniwersytet Damasceński

Nagrody i odznaczenia

  • 1951 – Nagroda Państwowa (II stopnia)
  • 1951 – Złoty Krzyż Zasługi
  • 1953 – Nagroda Państwową MKiS (III stopnia)
  • 1954 – Medal Bohaterów Pracy Koreańskiej Republiki Demokratycznej za rzeźbę Pak Den Ai
  • 1955 – Medal „X-lecia PRL”
  • 1955 – Złoty Krzyż Zasługi
  • 1964 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
  • 1967 – Nagroda Państwowa MKiS (I stopnia)
  • 1974 – Tytuł Honorowy Obywatel Miasta Sopotu
  • 1975 – Nagroda rektora PWSSP za wykonanie cyklu prac rzeźbiarskich oraz za pracę nad rekonstrukcją zabytków w latach 1960 – 1975 na Zamku Książ
  • 1975 – Srebrna Plakieta – nagroda Prezydenta Sopotu „Zasłużony dla m. Sopot” w dziedzinie kultury i sztuki
  • 1975 – Medal za zasługi dla Marynarki Wojennej
  • 1976 – Medal za zasługi dla Obronności Kraju
  • 1978 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
  • 1978 – Medal za współpracę nad problematyką architektury statków w Stoczni Gdańskiej im. Lenina
  • 1981 – Nagroda Państwową MKiS (I stopnia za pracę pedagogiczną i twórczość artystyczną)
  • 1985 – Nagroda Prezydenta Sopotu „Zasłużony dla m. Sopot”
  • Odznaka Zasłużonego Działacza Kultury
  • Odznaka Zasłużony dla miasta Gdańska

Praca Pedagogiczna – w szkołach i uczelniach wyższych

  • Szkoła Zawodowa Przemysłu Artystycznego we Lwowie – 1944 – 1945
  • Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Gdańsku (siedziba w Sopocie, następnie w Gdańsku) – od 01 marca 1946 – 05 stycznia 1987
  • Liceum Sztuk Zdobniczych Przemysłu Artystycznego w Gdyni Orłowie – 01 września 1947 – 01 września 1952
  • Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Gdańsku (siedziba w Sopocie) – 01 października 1952 – 30 września 1954
  • Uniwersytet Gdański, Wydział Filologiczno – Historyczny (Studium Podyplomowe) – 01 października 1974 – 30 września 1978
  • Wyższa Szkoła Marynarki Wojennej w Gdyni – 1970/1980

Aktywność społeczna i polityczna

  • Związek Artystów Ukrainy Okręg Lwowski
  • Związek Zawodowy Polskich Artystów Plastyków w Krakowie
  • Związek Polskich Artystów Plastyków w Gdańsku (Zarząd Okręgowy)
  • Związek Polskich Artystów Plastyków w Warszawie (Zarząd Główny)
  • Związek Zawodowy Pracowników Kultury i Sztuki (przewodniczący związku w PWSSP w Gdańsku)
  • Związek Artystów Rzeźbiarzy
  • Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
  • Towarzystwo Przyjaciół Sopotu
  • Association Internationale des Arts Plastiques (Paryż)

Źródła

Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Komitet Nagród Państwowych; sygn. AAN/193

Archiwum Akt Nowych w Warszawie , Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego; sygn. AAN/7559

XVIII Festiwal Sztuk Pięknych w Sopocie – PORÓWNANIA I, Sopot 1965

XX Festiwal Sztuk Pięknych w Sopocie – PORÓWNANIA II, Sopot 1967

XXII Festiwal Sztuk Pięknych w Sopocie – PORÓWNANIA III, Sopot 1969

XXI Festiwal Sztuk Plastycznych. Salon Okręgu Gdańskiego ZPAP – Malarstwo, Rzeźba, Grafika, Sopot 1968

XXV Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie, Sopot 1972

II Ogólnopolska Wystawa Plastyki, CBWA-ZPAP, Zachęta, Warszawa 1952

IV Ogólnopolska Wystawa Plastyki, CBWA-ZPAP, Zachęta, Warszawa 1954

III Triennale Rysunku, Wrocław 1971

Adam Smolana, Rysunek Galeria Sztuki BWA w Sopocie, Sopot 1980

Adam Smolana, Rzeźba, ZPAP-CBWA, Zachęta, Warszawa 1965

Adam Smolana, Rzeźba, Gdańska Galeria Rzeźby, Galeria ZAR, Gdańsk 1993

Biennale Rzeźby w Metalu, Warszawa 1968

Bukowski, Tadeusz Ciesiulewicz, Wystawa Rysunku i Rzeźby październik 1981, Biuro Wystaw Artystycznych, Sopot 1981

Ogólnopolska Wystawa Młodej Plastyki pod hasłem Przeciw Wojnie – Przeciw Faszyzmowi z okazji V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów – malarstwo, rzeźba, grafika, "Arsenał", lipiec – wrzesień Warszawa 1955

Ogólnopolska Wystawa Rzeźby, ZPAP-CBWA, Zachęta, Warszawa 1967

Ogólnopolska wystawa rzeźby na XXXV-lecie PRL – Tendencje i osobowości 1974-1979, katalog, Warszawa 1979

Inglot, The Figurative Sculpture of Magdalena Abakanowicz: Bodies, Environments and Myths, University of California, Oakland 2004

Jakimowicz, Polska rzeźba współczesna, Warszawa 1956

Jeżewska, Ceramika polska XX wieku, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Wrocław 1992

Kotkowska-Bareja, Polska rzeźba współczesna, Warszawa, 1974

K. Olszewski, Dzieje sztuki polskiej 1890-1980 w zarysie, Warszawa, 1988

Plastik und Blumen 1971, Austellung in Berlin Treptower Park, Berlin 1971

Polska Rzeźba Współczesna w Fotografice, Zachęta, katalog, Warszawa 1967

Poznańskie Spotkania Rzeźbiarskie 1968-1970, Poznań 1970

Propozycje dla Toruni. Wystawa projektów rzeźb pleneru zorganizowanego z okazji 500 rocznice urodzin Mikołaja Kopernika, Toruń 1971

PWSSP Gdańsk 1945 – 1965, pod red. J. Wnukowej, Gdańsk 1966

Rzeźba polska 1945- 1960, katalog, CBWA-ZPAP, Zachęta, Warszawa 1960

Rzeźba pomnikowa i monumentalna w Polsce Ludowej, styczeń 1971, (red. katalogu M. Matusińska, B. Mitschein), Wrocław, 1971

Spotkania Krakowskie, katalog, Kraków 1971

Tomczyk-Watrak, Wybory i przemilczenia. Od szkoły sopockiej do nowej szkoły gdańskiej, Gdańsk 2001

Wystawa Grafiki Malarstwa Rzeźby, 25 lecie ZPAP, Dwór Artusa, Gdańsk 1970

Wystawa Gdańsk w Malarstwie, Rzeźbie i Grafice, Gdańsk 1968

Wystawa Młodego Malarstwa i Rzeźby, ZPAP-CBWA, kom. Z. Szymczak, Sopot 1957

„Gdański Rocznik Kulturalny”, nr 18, Gdańsk 1999

„Polska”, nr 1, s. 10 – 13, Warszawa 1977

„Przegląd Artystyczny” w pełnym przekroju lat, ze szczególnym uwzględnieniem pozycji: 1962 nr 2; 1965 nr 4; 1967 nr 6; 1971 nr 3, 6

http://www.gedanopedia.pl/index.php?title=SMOLANA_ADAM

http://www.zsplast.gdynia.pl/

http://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_Smolana

Relacje ustne we wspomnieniach Tadeusza Łodziany

Relacje ustne we wspomnieniach Anny Smolany

Relacje ustne Stanisławy i Anny Grabskiej

 

Oprac. Mateusz Smolana